Wyszukiwarka:
Aktualności

Apel - ofiar tragedii górnośląskiej 1945!

2017-11-02

News
Tragedia Górnośląska. Na terenie Górnego Śląska w pierwszych miesiącach 1945 roku zamordowano wielu księży, sióstr zakonnych oraz ujawniono heroiczne postawy ludzi świeckich. Apelujemy o upamiętnienie ofiar na naszej ziemi. Podajcie imiona i nazwiska - datę śmierci - miejsce + literaturę! Piszcie na adres: jkochel@uni.opole.pl lub Twittera; ostatnio dodane poniżej; zob. kapłani/

Dusze sprawiedliwych są w ręku Boga (...) oni trwają w pokoju

(Mdr 3, 1)

* Św. Jan Paweł II przed Wielkim Jubileuszem apelował, aby utrwalić świadectwo męczenników w specjalnych martyrologiach: "W naszym stuleciu wrócili męczennicy. A są to często męczennicy nieznani, jak gdyby <nieznani żołnierze> wielkiej sprawy Bożej. Jeśli to możliwe ich świadectwa nie powinny zostać zapomniane w Kościele (...) trzeba, ażeby Kościoły lokalne, zbierając konieczną dokumentację, uczyniły wszystko dla zachowania pamięci tych, którzy ponieśli męczeństwo" (List Tertio millennio adveniente, 37). Poza kapłanami, którzy oddali życie w obozach koncentracyjnych, np. Dachau (por. Urbański A., Duchowni w Dachau, Kraków 1945; Malak H., Klechy w obozach śmierci, Londyn 1961; Musioł T., Dachau 1933–1945, Katowice 1968; Berenbaum M,. Dachau, w: Encyclopædia Britannica 2007. Deluxe Edition, Chicago: 2014; Berben P., Dachau: The Official History 1933-1945, Londyn 1975; https://episkopat.pl/polscy-ksieza-w-dachau/.

Apel jubileuszowy jest wciąż aktualny i zobowiązujący!
  • W przedwojennej archidiecezji wrocławskiej ustalono liczbę 85 kapłanów, którzy w latach 1945-49 stracili życie: 53 z nich zostało zamordowanych przez sowieckich żołnierzy, kolejnych 2 było ofiarami działań wojennych, 5 zmarło w czasie ucieczki lub też w wyniku związanych z nią trudów, kolejnych 7 wywieziono do ZSRR, epidemie i trudy życia w warunkowych powojennych - 8+4 ofiar. Po zakończeniu wojny: "Dwóch duchownych zostało zastrzelonych przez polską milicję, jeden w <polskim kacecie>. Dwóch zostało zastrzelonych przez polskie wojsko bądź przez nieznane osoby. Kolejny kapłan zmarł podobno na skutek wrogiej postawy polskich duchownych". Inne dane wspominają o 72 księżach oraz ok. 100 siostrach zakonnych ofiarach przemocy, zazwyczaj z rąk sowieckich (por. R. Żurek, Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1948, Szczecin - Warszawa - Wrocław 2015, 63n. 72n).
  • śp. ks. Jan Frenzel (†26 styczeń 1945) - Bytom-Miechowice (por. J. Bonczol, Martyrologium księdza Jana Frenzla, w: J. Drabina (red.), Ofiary stalinizmu na ziemiach bytomskich w latach 1945-1956. Dokumentacja zbrodni, Bytom 1993, s. 201-209; A. Hanich, Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945-1945, Opole 2008, 162; P. Pyrchała, Ks. Jan Frenzel (1907-1945) i zamordowani podczas sowieckiego terroru w Miechowicach w 1945 roku, Zabrze 2016). Powszechne jest przekonanie, że męczeńska śmierć ks. Jana jest "posiewem" wielu powołań kapłańskich w parafii Bożego Ciała w Bytomiu Miechowicach.
  • śp. ks. Józef Schwirtz (†6 luty 1945) - Żelazna k. Grodkowa (por. H. Kałuża, Kapłańska krew, Nysa - Żelazna 2015; A. Hanich, Czas przełomu, 161).
  • śp. ks. Maksymilian Gerlich (†23 styczeń 1945) - Stary Ujazd (por. W. Szygula, Dzieje miejscowości i parafii Ujazd w XIX i XX wieku, Opole 2014, 137n; G. Gunter, Ostatni wawrzyn. Geneza walk na Górnym Śląsku od stycznia do maja 1945 roku, Oświęcim 2017, 116; A. Hanich, 161).
  • śp. ks. Karol Brommer (†27 stycznia 1945) - Ziemnice Wielkie (por. A. Zając (red.), Parafia św. Edyty Stein w Lublińcu - Steblowie. Jubileusz 25-lecia (1991-2016), Lubliniec 2016, 85n; A. Hanich, 159).
  • śp. ks. Franciszek Walloschek (†28 styczeń 1945) - Boguszyce (por. http://www.nto.pl/magazyn/reportaz/art/410741,tak-sowieci-walczyli-z-kosciolem-na-slasku.html/; A. Hanich, 162).
  • kontrowersje ws. śmierci proboszcza w Łubowicach k. Raciborza - siedzibie rodowej von Eichendorffa (por. G. Gunter, Ostatni wawrzyn, 178) - od 1932 do 1970 r. proboszczem w parafii Narodzenia NMP był ks. Alfons Siwoń. Czy w tym czasie był w parafii inny kapłan?
  • ofiary cywilne - masowe mordy i gwałty, np. Boguszyce [250 ofiar], Bojków [150], Przyszowice [60] czy Bytom-Miechowice (por. J. Bonczol, Zbrodnie w Michowicach i okolicy, w: J. Drabina (red.), Ofiary stalinizmu na ziemi bytomskiej, 120-122; A. Hanich, 104-108. 162; J. Drabina, Historia Bytomia (1254-2000), Bytom 2000, 12-67).
  • wywiezieni (deportowani) Ślązacy do łagrów sowieckich (ok. 50-90 tyś.) w latach 40. i 50. - tzw. "Tragedia górnośląska" - Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 r. - Radzionków (por. http://www.deportacje45.pl/).
  • śp. ojca gwardiana i bracia franciszkanie: o. Benno Sonsalla, br. Franciszek (Rajmund) Kasperczyk, br. Wacław (Ferdynad) Fluder, br. Jan (Kazimierz) Froncek, br. Feliks (Dionizy) Wegner i br. Serafin Dziendziol (†24 marzec 1945) - Nysa (por. A. Hanich, 168; Leksykon duchowieństwa represjonowanych w PRL, t. 3, 88-89).
  • śp. służebniczki śląskie utraciły kilkadziesiąt sióstr; np. s. Pelagia (Józefa) Goreczka (†24 styczeń 1945) - Ozimek, s. Ludolfa (Gertruda) Parzich, s. Rotrudis (Jadwiga) Otrzonsek i s. Gebharda (Joanna) Gaszka (†26 styczeń 1945) - Pilchowice (por. A. Hanich, 175; G. Gunter, 133; J. Kaps, 1952, 69; R. Żurek, Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1948, Szczecin - Warszawa - Wrocław 2015, 64).
  • śp. służebniczka s. Jadwiga (Caritas) Gonschior (†2 marzec 1945) - Raszowa k. Koźla oddała życie w obronie dziewczyny brutalnie napastowanej przez żołnierzy sowieckich (por. G. Gunter, 115; A. Hanich, 176).
  • siostry elżbietanki utraciły 149 sióstr - 27 zostało zamordowanych przez czerwonoarmistów, np. s. Melusja (Marta) Rybka z Pawłowa (†24 marzec 1945) - jedna z towarzyszek s. Paschalis - poniosła śmierć stając w obronie młodej dziewczyny (por. A. Maziarz, Armia Czerwona wobec członkiń Zgromadzenia szarych sióstr św. Elżbiety na Górnym Śląsku w 1945 roku, w: Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Polakach i Niemcach? – publikacja pokonferencyjna, Gliwice – Opole 2012, 57; J. Myszor (red.), Leksykon duchowieństwa, t. 2, 250).
  • Tragedia w Nysie: Wczesnym rankiem 24 marca [1945], w sobotę poprzedzająca Niedzielę Palmową do miasta weszli Sowieci... znajdowało się tam wówczas jeszcze około dwóch tysięcy cywilów. Wśród nich 20 księży i braci zakonnych, jak również dwieście sióstr zakonnych, które nie zważając na zbliżające się niebezpieczeństwo postanowiły pozostać na miejscu, by nadal - zgodnie ze swym charyzmatem - opiekować się starszymi i chorymi (...). "Wszystkie dziewczęta, kobiety  i siostry zakonne zostały następnie po kolei zgwałcone. Czerwonoarmiści stali - z oficerami na czele - w długich kolejkach przed swoimi ofiarami. Już pierwszej nocy wiele sióstr i kobiet zgwałconych zostało około 50 razy. Siostry, które broniły się wszystkimi siłami zostały albo zastrzelone, albo też tak potwornie zmasakrowane, że nie były już w stanie bronić się dłużej. Siostry zakonne ciskano na podłogę, kopano je, bito kolbami pistoletów i karabinów po twarzy i głowach, aż zalane krwią, poszarpane i opuchnięte ofiary traciły przytomność; w takim stanie stawały się one bezsilnym obiektem lubieżnych żądz, które w swej perwersji i odczłowieczeniu były dla nas niepojęte. Tak samo mrożące w żyłach sceny rozgrywały się w szpitalach, domach starców i innych instytucjach opiekuńczych. Nawet 70-80 letnie siostry, leżące w swych łóżkach chore lub całkowicie sparaliżowane, były przez tych nikczemników gwałcone i maltretowane. I to nie gdzieś w ukryciu, za węgłem, ale na oczach wszystkich, nawet w kościołach, na ulicach i w miejscach publicznych; siostry, kobiety, a nawet i ośmioletnie dzieci doznały ordynarnej przemocy. Matki na oczach swych dzieci, dziewczęta na oczach swych braci ,siostry zakonne na oczach nastoletnich chłopców hańbione były aż do śmierci, a często i później znęcano się jeszcze nad ich zwłokami..." (por. G. Gunter, 297).  
  • zbrodnie sowieckie w styczniu i lutym w Gliwicach (por. J. Bonczol, Rok 1945. Internowanie i zsyłka, w: J. Drabina (red.), Historia Gliwic, Gliwice 1995, 427-435; D. Niesler (red.), Tragedia w cieniu "wyzwolenia" Górnego Śląska w 1945 roku. Materiały edukacyjne, Katowice 2015, 73; B. Tracz, Historia parafii Wszystkich Świętych w Gliwicach  w latach 1945-2013, w: Omnium Sanctorum. kościół i parafia Wszystkich Świętych w Gliwicach, red. S. Rosenbaum, B. Tracz, Gliwice 2013, 201-208).
  • świadectwo (zeznanie) Alberta Ciupke w ramach śledztwa IPN nt. wydarzeń z 27 stycznia 1945 r. z Bojkowa: Jeszcze rano poszliśmy do kościoła. Byłem ministrantem. Wiem, że moja siostra Emilia, bracia Peter i Johann rano byli na mszy. Tego dnia nie zapomnę do końca życia, wtedy zginęła dwójka mego rodzeństwa. Rano, zanim wróciliśmy z mszy Rosjanie już byli u nas w domu. Wchodzili do domów i brali to, co chcieli – najczęściej wódkę lub kobiety. Widziałem, jak u nas w domu maltretowali i bili ojca. I jak jeden po drugim w stodole zastrzelono mego brata, a moją siostrę ujęto przy próbie pójścia do babci i potem w stodole została zgwałcona i później – zastrzelona… Przez dwa dni ukrywaliśmy się z ciotką, mamą i resztą ocalałej rodziny na strychu w stodole. Podpalono wszystkie domy. Spośród 120 lub więcej zamordowanych ludzi z Bojkowa znałem kilka osobiście. Wieś miała około 500 domów i 5 tys. ludzi [...]. W jednym domu było 16 osób – dzieci i starcy. Wszystkich zapędzono do jednego pomieszczenia, zostali oblani benzyną i podpaleni (por. T. Szymborski, w: https://wpolityce.pl/polityka/149281-tragedia-gornoslaska-czyli-pamietajmy-styczen-1945/ dodane:5.11.2017).
  • uratowane życie kapłana w parafii św. Michała w Grodkowie - 5 lutego 1945 r. miało miejsce wydarzenie, które warto odnotować wg relacji niemieckiego historyka Georga Guntera, urodzonego w Raciborzu: "Obok relacji o brutalnych gwałtach znajdujemy również i tę wypowiedź: młody sowiecki porucznik, obrzuciwszy miejscowego katolickiego proboszcza przekleństwami, zapragnął go następnie zastrzelić. Udaremnili to dwaj inni rosyjscy oficerowi, przechodzący akurat w pobliżu; jeden z nich wyrwał napastnikowi pistolet z ręki" (por. G. Gunter, Ostatni wawrzyn, 198). Jak nazywał się ówczesny proboszcz Grodkowa?
  • śp. gliwicki redemptorysta o. Berhard Klodwig CSSR (†9 luty 1945). Jak zginął - dwie relacje? O. Klodwig chciał przyjść z pomocą duszpasterską wiernym w parafii św. Jadwigi w Gliwcach-Brzezinach, gdzie wcześniej Sowieci zamordowali trzech kapłanów: "(...) i w tym celu udał się pieszo po jurysdykcję do dziekana w Rudach (Raciborskich), bo w strefie przyfrontowej nie działała żadna komunikacja, zginął po drodze, w miejscowości Przerycie, zakatowany przez żołnierzy radzieckich uderzeniami kolb karabinowych" (A. Hanich, 169). Inaczej opisuje to wydarzenie G. Gunter (s. 203).
  • Prace ks. dr Johannesa Kapsa (1906-1959) - kapłana przedwojennej archidiecezji wrocławskiej - o martyrologium kapłanów, sióstr zakonnych i osób świeckich. Bezcenne źródła dla współczesnych badań znajdziemy w jego "Trylogii śląskiej": Die Tragödie Schlesiens 1945/46 in Dokumenten ("Tragedia śląska w roku 1945/46"), Verlag Christ Unterwegs, München1952; Das Martyrium und Heldentum ostdeutscher Frauen. Ein Ausschnitt aus der schelsichen Passion 1945/46 ("Męczeństwo i bohaterstwo kobiet ze wschodnich Niemiec"), Selbstverlag, München 1954; Vom Sterben schlesischer Prister 1945-1946 ("O umieraniu śląskich księży"). Ein Ausschnitt aus der schlesischen Passion 1945/1946, München 1950; Köln 1990 - wyd. 3. Ks. Kaps poprosił w latach 1946/47 "wszystkich wypędzonych ze stron ojczystych", aby "przysyłali mu relacje o tym, co ich spotkało od czasu wtargnięcia wojsk rosyjskich w styczniu 1945 r. Zarazem wszystkim zwracał uwagę na to, by zapisywali tylko to, co odpowiada pełnej prawdzie i za co mogą wziąć odpowiedzialność przed Bogiem". Relacje J. Kapsa opublikował [podobno] bez jakichkolwiek manipulacji J. Gottschalk (red.), Schlesische pristerbilder, Aalen 1967c.  Krytycznie na ten temat pisze dr Robert Żurek, Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1948, 30n.
  • Wiele kontrowersji wokół filmu "Zgoda" [2017] w reż. Macieja Sobieszczańskiego (por. E. Kabiesz, GN 43/2017, 62-63). W rzeczywistości chodzi o obóz karny dla Niemców i Ślązaków w Świętochłowicach, który był również miejscem kaźni kapłanów, np. ks. Edgara Wolfa († sierpień 1945), proboszcza parafii Narodzenia NMP w Gliwicach-Bojkowie (por. J. Bonczol, Wolf Edgar (1882-1945), w: J. Myszor (red.), Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945-1989. Pomordowani - więzieni - wygnani, t. II, Warszawa 1995, 525-544; A. Hanich, 270n; R. Żurek, 96).
  • Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej realizuje projekt Archiwum Historii Mówionej, w ramach którego ukazały się cztery zbiory relacji mieszkańców Górnego Śląska (w wersji CD) na temat: „Zwyczaje i obyczaje Górnośląskie/Życie religijne” (t. I), "II wojna światowa we wspomnieniach mieszkańców Górnego Śląska" (t. II); „Na powojennym Górnym Śląsku. Wspomnienia o wydarzeniach z lat 1945–1950” (t. III), "Nauka i praca" (t. IV). Interesujące relacje świadków wydarzeń (zob. http://www.haus.pl/publikacja-1034.html/).
  • Jerzy Buczyński, urodzony w Rydułtowach, mieszkający w Radlinie, przez 27 lat pracował pod ziemią jako górnik w kopalniach „Marcel” i „Pniówek”. Po przejściu na emeryturę zamienił kilof na pióro i rozpoczął "szychty literackie". Jest autorem kilku książek o tematyce śląskiej, m.in. powieści o wydarzeniach z pierwszych miesięcy 1945 r. - Pokolenia w czerni, Czerwionka-Leszczyny 2015.
  • śp. s. Gabrielis (Monika) von Ballestrem - 1/2 kwiecień 1945 r. - Kietrz; współsiostra ze Zgromadzenia franciszkanek misjonarek Maryi, napisała: Według mnie s. Gabrielis ocaliła całą wspólnotę przed strasznym losem - s. Elżbieta Grzelińska fmm. Sprostowania:
    1. Monika von Ballestrem była 4 z kolei dzieckiem Agnieszki i Walentego.
    2. Urodziła się w Szklarach Górnych na Śląsku (Oberglasersdorf)
    3. Nie była przełożoną.
  • "Rozkaż, żeby mniszki (zakonnice) zrobiły wszystko co chcemy" - męczeńska śmierć Sióstr Salwatorianek z Mikołowa: s. Stanisławy Falkus i s. Leopoldy Ludwig - 27 stycznia 1945 r. zob. GN 31.01.2020.
  • Nowe ustalenia katowickiego IPN (prok. Ewa Koj) ustalono, że formalną podstawą prawną do przeprowadzenia akcji Inteligenzaktion na Górnym Śląsku to Rozporządzenie Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), wydane w Berlinie 2 kwietnia 1940 r., o numerze IV-D2-480/40, podpisane przez Heinricha Himmlera lub Reinharda Heydricha. Na tej podstawie wywieziono do obozów koncentracyjnych śląską inteligencję, w tym księży katolickich i ewangelickich. Wg list transportowych do KL Dachau ustalono personalia 3047 osób wywiezionych w ciągu dwóch miesięcy 1940 r. Ofiarami represji z Górnego Śląska spośród duchowieństwa z rejencji katowickiej byli 33 księży katolickich, z których 22 zmarło lub zostało zamęczonych w obozach w KL Dachau (Bawaria) i KL Mauthasen-Gusen (Austria):
  • I transport: ks. dr Emil Szramek, proboszcz parafii mariackiej w Katowicach;
  • II transport: ks. Feliks Sołtysiak, proboszcz z Górek Wielkich, ks. Józef Czempiel, proboszcz z Hajduk Wielkich (Chorzowa), ks. Władysław Marcinkowski z Bobrownik, ks. Adolf Pojda, proboszcz z Leszczyn, ks. Józef Nowak z Frysztatu na Zaolziu, ks. Józef Kula z Dębowca, ks. Stanisław Bilski z Grodźca;
  • III transport: ks. Franciszek Smolarek z Komorowic, ks. Karol Kałuża, proboszcz z Skoczowa, ks. Franciszek Kotulecki ze Starej Wsi, ks. Augustyn Paździor, proboszcz z Końskiej, ks. Klemens Galocz z Wędryni na Zaolziu, ks. Karol Masny, proboszcz z Grodźca, ks. dr prałat Rudolf Tomanek z Cieszyna, ks. Jan Sznurowski z Ustrona, ks. Jóżef Mamica, kapelan WP, ks. Władysław Suchoń z Kóz k. Bielska;
  • IV transport: ks. Feliks Zieliński z Łagiewnik Śląskich, ks. Franciszek Długosz, proboszcz z Studzionki, ks. Jan Pojda z Książenic, ks. Jan Osiewacz, proboszcz z Ćwiklic, ks. Paweł Pucher, proboszcz z Łagiewnik, ks. Franciszek Szulc, proboszcz z Kochłowic, ks. Jan Broy, proboszcz z Siemianowic Śląskich, ks. Józef Niedziela z Bielszowic, ks. Karol Żmij z Lipin, ks. Stanisław Krzysztofik z Chropaczowa, ks. Franciszek Gola z Niwki, ks. Piotr Klimek, proboszcz z Żor;
  • V transport: ks. dr Ludwik Wrzoł, rektor seminarium duchownego w Widnawie (Morawy), ks. Antoni Brzóska z Pawłowa, kapelan hufca harcerskiego; por. A. Grajewski, Zagłada śląskiej elity, GN 22(2020), 42-43.
  • Do obozu KL Ravensbrück wywieziono 72 kobiety, w tym s. Tekla Rufina Świrska ze Zgromadzenia Służebniczek Starowiejskich.
  • W katowickiej katedrze znajduje się tablica upamiętniająca 51 kapłanów, którzy oddali życie za wiarę i ojczyznę: 1939 - ks. Tomasz Mamzer, 1940 - ks. Władysław Robota, ks. Franciszek Długosz, ks. Leon Haroński, ks. Piotr Klimek, ks. Franciszek Kupila, ks. Franciszek Macher, ks. Franciszek Ścigała, ks. Jerzy Wrazidło, ks. dr Ludwik Wrzoł, 1941 - ks. Jan Barabasz, ks. Teodor Chuchracki, ks. Leon Chudy, ks. Franciszek Kałuża SJ, ks. Józef Kula, ks. dr Stanisław Rygielski, ks. Edward Rduch, ks. Franciszek Styra, ks. Jan Sznurowski, ks. dr Rudolf Tomanek, 1942 - ks. Zdzisław Belon, ks. Franciszek Boidoł, ks. Józef Czempiel, ks. Erwin Duda, ks. Franciszek Górek, ks. Stanisław Kukla, ks. Stanisław Krzystolik, ks. Zygmunt Krzyżanowski, ks. Alfons Latocha, ks. Jan Macha, ks. Ryszard Malcherek, ks. Józef Niedziela, ks. Alfons Nowak, ks. Adolf Pojda, ks. dr Wiktor Siwek, ks. dr Emil Szramek, ks. Konrad Wojciech, 1943 - ks. Franciszek Czubin, ks. Walter Gąska, ks. Karol Kałuża, 1944 - ks. Józef Kania, 1945 - ks. Paweł Drozdek, ks. Paweł Kątny, ks. Paweł Macierzyński, ks. Teodor Makiera, ks. Stefan Szwainoch, ks. Augustyn Rasek, ks. Teodor Walenta.

Filmy na Youtube:

* Gleiwitz - ostatnie dni - maj 2020 r.



* Zbigniew Rokita, Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2020; ISBN 978-83-8191-077-4.

Lektura tej książki (Nagroda Literacka Nike za 2021) budzi gniew i własne demony. Ciekawe fakty i wątki z historii tej (śląskiej) ziemi i tragedii górnośląskiej. Jak to jest z tą naszą śląskością -naszym kodem genetyczno-kulturowym? Propolski Ślązak czy riechtig Ślązok? Podziwiam Autora za pasję poszukiwania, autentyczność i odwagę. Dramat krainy pogranicza - tragedia ziemi wyzyskanej ("wycyckanej") - kolonizowanej od zewnątrz i wewnątrz. Praca dobrze udokumentowana, napisana przez dobrego obserwatora, uważnego słuchacza, solidnego reportera. Pomaga odkrywać nowe ślady tożsamości, wchodzić na ścieżki wcześniej przemierzane, poszukiwać odpowiedzi na pytania już stawiane. Daje nowe impulsy i źródła. Stawia nowe - odważne pytania. Czy blisko milion ludzi deklarujących "nieistniejącą" narodowość, posługujących się gwarą bliską, swojską - językiem serca, winna wstydzić się tego, kim jest i gdzie ich miejsce na ziemi? To "kajś" jest mi rozpoznane od pokoleń. To "moje" miejsce (locus silesiacus) - moja Ojcowizna (mój heimat). Śląsk właśnie. I co, czy mam za to kogoś przepraszać, tłumaczyć się, że jestem "stąd"? Papież Wojtyła powiedział o nas, że jesteśmy "cierpliwi i twardzi". Tak, wykuci w z rudy tej ziemi, zahartowani przez upokorzenia i cierpienia, spychani "na bok" i posądzani o "jakieś" opcję. Nie, po prostu tacy jesteśmy i już!

Opowieść Rokity dobrze się czyta. Wciąga, bo jest autentyczna i szczera. Autor nie udaje, do bólu szuka - czasem jest blisko. Ciekawe, że Ślązacy "z dzida - pradziada", nie potrafią tak opowiadać czy pisać. Czy brakuje talentu, a może dystansu lub jeszcze czegoś? Dobrze jednak, że powstają nowe słowniki śląskie i nowe inicjatwy, np. śląskojęzyczna Wikipedia, wydawnictwo Silesia Progress, portal o śląskich sprawach "Wachtyrz", radiowy "Słownik Śląski" (Radio eM), konkurs "Po naszymu, czyli po śląsku", itd.

       

Pliki do pobrania:

  1. SAP_02_11_17_cz1.mp3
Pozostałe tematy
Aktualności

Jak dobrze przeżyć W. Post?

WIELKI POST jest czasem walki duchowej i sztuki rozeznawania. Służą temu klasyczne formy pobożności: post, jałmużna, modlitwa..., droga krzyżowa, gorzkie żale, nawiedzanie kościołów stacyjnych, kazania pasyjne. Zapraszamy też do udziału w serii katechez o bałwochwalstwie; zob. katechezy.

więcej

Uzdrawiająca siła cnót

Na Wielki Post warto sięgnąć po nowy przekład książki kard. Martiniego. Jego medytacje dotyczą uzdrawiającej siły cnót boskich i moralnych, będących "niczym urządzenia nawigacyjne i sterowe, które pozwalają nam bezpiecznie płynąć przez wzburzony ocean życia"; zob. Warto

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 13550687

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu