Katechezy biblijne
Droga - kościół Matki Boskiej in via Lata
2013-03-18
Dzisiejsza świątynia Matki Boskiej zastąpiła wcześniejszy kościół stacyjny św. Cyriaka, który uległ zupełnemu zniszczeniu. Zmiany dokonał papież Aleksander VII (+1667). W oficjalnym programie Wikariatu Rzymskiego In cammino verso la Pasqua widnieją dwa tytuły oraz temat przewodni: Dokąd prowadzi nas Jezus? To ważne pytanie, które stale stawiają sobie chrześcijanie, nazywani w pierwotnym Kościele "zwolennikami drogi" (por. Dz 9, 2; 18, 25n; 22, 4; 24, 14).
I. INTERPRETACJA PISMA
Lb 21, 4-9; Ps 102 (101); J 8, 21-30
Proces wychowania w wierze jest jednak trudną drogą. Przekonał się o tym Bóg, kiedy wyprowadził lud z niewoli egipskiej. Przekonał się o tym Jezus, kiedy formował uczniów. Przekonuje się o tym Kościół, kiedy wychowuje w wierze współczesnych wyznawców. W kontekście drogi wiary znów warto postawić kilka pytań:
II. ŚWIĘCI - PROMIENIE ŚWIATŁA SŁOWA
Potocznie mówi się, że wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. Ale są też drogi, które wychodzą z Wiecznego Miasta, a wśród nich via Corso, dawniej początek starożytnej via Flaminia - najważniejsza ongiś droga prowadząca z Rzymu na północ przez bramę del Popolo i dalej przez Apeniny do Rimini i dalej do Europy Środkowej. Tą drogą dociekali do naszego kraju święci, nauczyciele i artyści... z ziemi włoskiej do polskiej!
Według legend w kościół Matki Boskiej in via Lata znajduje się w miejscu, gdzie przebywał św. Paweł - Apostoł Narodów. Czasami umieszcza się tam także jego towarzysza, św. Łukasza. Nieco tajemniczą i zapomnianą postacią jest czczony tu św. Cyriak: Kim był ten męczennik rzymski?
Podczas prześladowań za czasów cesarza Dioklecjana wspólnota chrześcijan rzymskich starała się wspierać więzionych i torturowanych współwyznawców. Szczególną rolę spełniali wówczas diakoni Kościoła rzymskiego. Cyriak był jednym z nich, podobnie jak św. Wawrzyniec. Schwytany przez straż więzienną "na gorącym uczynku", gdy przynosił wodę skazańcom, sam został skazany na karę więzienia i ciężkiej pracy. Nie mogąc odtąd przynosić ulgi braciom, starał się pomagać słabym i strudzonym współwięźniom, nosił ciężary, pocieszał i podtrzymywał na duchu śpiewem hymnów ku cześć Chrystusa. Pewien czcigodny starzec, dźwigając ogromny ciężar, padł bezwładny na ziemię; natychmiast pobiegł diakon Cyriak, wstawił się za nim i oświadczył, że będzie nosił ciężar dwakroć większy za siebie i za starca. Dozorca doniósł o geście namiestnikowi Maksymianowi, a ten przekazał sprawę cesarzowi, który kazał go ściąć wraz z 21 towarzyszami poza murami Rzymu w 303 r.
W kościele rzymskim przechowywana jest relikwia głowy Świętego Diakona, a w kościele opackim w Altorf (w Alzacji) przechowywane jest jedno ramię św. Cyriaka, podarowane klasztorowi przez papieża Leona IX.
III. DOŚWIADCZENIE WIARY
Żywot św. Cyriaka uczy, jak wielka była wzajemna miłość pierwszych chrześcijan: Wszyscy postępowali zgodnie z nauką apostołów, żyli we wspólnocie braterskiej, łamali chleb i modlili się (...) wierzący stanowili jedno i wszystko mieli wspólne. Sprzedawali swoje posiadłości i majątki i rozdzielali je wszystkim stosownie do potrzeb (...). Wielbili Boga, a wszyscy ludzie odnosili się do nich życzliwie. Pan zaś przymnażał liczbę tych, którzy mieli być zbawieni - tak relacjonuje życie pierwszej wspólnoty św. Łukasz (Dz 2, 42-47). Najstarsze relacje wspominały ich życie jako wzór do naśladowania: "Patrzcie jak oni się miłują!" - powtarzali poganie z zachwytem. Może papież Franciszek chce nam przypomnieć wczesnochrześcijańską "drogę"?
ks. Jan Kochel
fot. jk
I. INTERPRETACJA PISMA
Lb 21, 4-9; Ps 102 (101); J 8, 21-30
Biblijny temat „drogi” czy "dwóch dróg” jest stale obecny w tekstach Starego (Pwt 30, 9;
Ps 1, 6; 119, 1n; Prz 4, 18n.; 8, 13; 12, 28; Jer 25, 5) i Nowego Testamentu (Mt 7, 13n.; 22,
16; Dz 9, 2; 18, 25n.; 19, 9. 23; 1 Kor 4, 17; 12, 31; Hbr 9, 8; 10, 19-22; Jk
1, 8; 5, 19n; 2 P 2, 2). Odkryty wpływy tej nauki w pismach Wspólnoty z Qumran w ich Regule Zrzeszenia (1QS)
oraz w katechezie wczesnochrześcijańskiej w starożytnych pismach: Didache, Liście Barnaby, Pasterzu Hermasa...
Temat drogi obecny jest też w dzisiejszej liturgii słowa. Lud Izraela, zmęczony wędrówką po pustyni, stracił cierpliwość: "I zaczęli mówić przeciw Bogu i Mojżeszowi; <Czemu wyprowadziliście nas z Egiptu...>?". W tym miejscu rozpoczyna się cała lista pretensji, żalów i narzekań. To powtarzająca się sytuacja: lud grzeszy, bluźni, szemrze, kłóci się i obraża Boga, wystawiając Go na próbę. Bóg uniesiony gniewem kilkakrotnie chce wygubić Izraelitów. Tylko orędownictwo Mojżesza powstrzymuje całkowitą zagładę, dopuszcza jednak kąsające węże. Kara jest dotkliwa. Ludzie szukają znów ratunku. Wybawieniem okazuje się wąż miedziany na wysokim palu, który zapowiada Ukrzyżowanego Chrystusa.
Droga przez pustynię jest więc obrazem trudnego procesu pedagogii Bożej. Bóg jest wychowawcą swojego ludu (Pwt 8, 5); wychowuje człowieka, jak ojciec swego syna (Prz 3,11; Hbr 12, 7-10).
Temat drogi obecny jest też w dzisiejszej liturgii słowa. Lud Izraela, zmęczony wędrówką po pustyni, stracił cierpliwość: "I zaczęli mówić przeciw Bogu i Mojżeszowi; <Czemu wyprowadziliście nas z Egiptu...>?". W tym miejscu rozpoczyna się cała lista pretensji, żalów i narzekań. To powtarzająca się sytuacja: lud grzeszy, bluźni, szemrze, kłóci się i obraża Boga, wystawiając Go na próbę. Bóg uniesiony gniewem kilkakrotnie chce wygubić Izraelitów. Tylko orędownictwo Mojżesza powstrzymuje całkowitą zagładę, dopuszcza jednak kąsające węże. Kara jest dotkliwa. Ludzie szukają znów ratunku. Wybawieniem okazuje się wąż miedziany na wysokim palu, który zapowiada Ukrzyżowanego Chrystusa.
Droga przez pustynię jest więc obrazem trudnego procesu pedagogii Bożej. Bóg jest wychowawcą swojego ludu (Pwt 8, 5); wychowuje człowieka, jak ojciec swego syna (Prz 3,11; Hbr 12, 7-10).
Proces wychowania w wierze jest jednak trudną drogą. Przekonał się o tym Bóg, kiedy wyprowadził lud z niewoli egipskiej. Przekonał się o tym Jezus, kiedy formował uczniów. Przekonuje się o tym Kościół, kiedy wychowuje w wierze współczesnych wyznawców. W kontekście drogi wiary znów warto postawić kilka pytań:
* Jakie cechy winien posiadać współczesny nauczyciel, wychowawca, rodzic?
* Jaki model wychowania proponuje Pismo Święte?
* Jeśli wychowywać znaczy „pomagać człowiekowi w odnajdywaniu właściwej drogi", to koniecznie trzeba przyjąć pouczenie bł. Jana Pawła II: "Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali". Jak to się ma do tzw. "wychowania bezstresowego" lub "wychowania oderwanego od rodziny"?
* Jaki model wychowania proponuje Pismo Święte?
* Jeśli wychowywać znaczy „pomagać człowiekowi w odnajdywaniu właściwej drogi", to koniecznie trzeba przyjąć pouczenie bł. Jana Pawła II: "Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali". Jak to się ma do tzw. "wychowania bezstresowego" lub "wychowania oderwanego od rodziny"?
II. ŚWIĘCI - PROMIENIE ŚWIATŁA SŁOWA
Potocznie mówi się, że wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. Ale są też drogi, które wychodzą z Wiecznego Miasta, a wśród nich via Corso, dawniej początek starożytnej via Flaminia - najważniejsza ongiś droga prowadząca z Rzymu na północ przez bramę del Popolo i dalej przez Apeniny do Rimini i dalej do Europy Środkowej. Tą drogą dociekali do naszego kraju święci, nauczyciele i artyści... z ziemi włoskiej do polskiej!
Według legend w kościół Matki Boskiej in via Lata znajduje się w miejscu, gdzie przebywał św. Paweł - Apostoł Narodów. Czasami umieszcza się tam także jego towarzysza, św. Łukasza. Nieco tajemniczą i zapomnianą postacią jest czczony tu św. Cyriak: Kim był ten męczennik rzymski?
Podczas prześladowań za czasów cesarza Dioklecjana wspólnota chrześcijan rzymskich starała się wspierać więzionych i torturowanych współwyznawców. Szczególną rolę spełniali wówczas diakoni Kościoła rzymskiego. Cyriak był jednym z nich, podobnie jak św. Wawrzyniec. Schwytany przez straż więzienną "na gorącym uczynku", gdy przynosił wodę skazańcom, sam został skazany na karę więzienia i ciężkiej pracy. Nie mogąc odtąd przynosić ulgi braciom, starał się pomagać słabym i strudzonym współwięźniom, nosił ciężary, pocieszał i podtrzymywał na duchu śpiewem hymnów ku cześć Chrystusa. Pewien czcigodny starzec, dźwigając ogromny ciężar, padł bezwładny na ziemię; natychmiast pobiegł diakon Cyriak, wstawił się za nim i oświadczył, że będzie nosił ciężar dwakroć większy za siebie i za starca. Dozorca doniósł o geście namiestnikowi Maksymianowi, a ten przekazał sprawę cesarzowi, który kazał go ściąć wraz z 21 towarzyszami poza murami Rzymu w 303 r.
W kościele rzymskim przechowywana jest relikwia głowy Świętego Diakona, a w kościele opackim w Altorf (w Alzacji) przechowywane jest jedno ramię św. Cyriaka, podarowane klasztorowi przez papieża Leona IX.
III. DOŚWIADCZENIE WIARY
Żywot św. Cyriaka uczy, jak wielka była wzajemna miłość pierwszych chrześcijan: Wszyscy postępowali zgodnie z nauką apostołów, żyli we wspólnocie braterskiej, łamali chleb i modlili się (...) wierzący stanowili jedno i wszystko mieli wspólne. Sprzedawali swoje posiadłości i majątki i rozdzielali je wszystkim stosownie do potrzeb (...). Wielbili Boga, a wszyscy ludzie odnosili się do nich życzliwie. Pan zaś przymnażał liczbę tych, którzy mieli być zbawieni - tak relacjonuje życie pierwszej wspólnoty św. Łukasz (Dz 2, 42-47). Najstarsze relacje wspominały ich życie jako wzór do naśladowania: "Patrzcie jak oni się miłują!" - powtarzali poganie z zachwytem. Może papież Franciszek chce nam przypomnieć wczesnochrześcijańską "drogę"?
ks. Jan Kochel
