Przeżycie Wielkiego Tygodnia w Rzymie jest darem i wyzwaniem. Trzeba maksymalnie wykorzystać ten dar na modlitwę i pogłębioną refleksję nad słowem Bożym. Zazwyczaj brak czasu na uważną lekturę dłuższych fragmentów pasyjnych, stąd tym bardziej warto. Pielgrzymka pasyjna powraca dziś na Awentyn do starożytnego kościoła św. Pryski. Oficjalny program Pielgrzymi w mieście zapowiada wymowny tytuł: "Zdrada". Domyślamy się, że chodzi o jednego z Dwunastu (Judasza). Patronka świątyni okazała się wierna aż do śmierci i to śmierci męczeńskiej. Podczas wykopalisk natknięto się na ruiny domostwa, w którym mogła mieszkać rodzina Świętej. Starożytny kościół wybudowano na przełomie IV i V w.

Zapowiedź zdrada Judasz i zaparcie się Piotra są tak samo bolesne. Pierwszy wchodzi w ciemność ("A była noc"; por. 13, 30; Dz Dz 1, 16-20) i już z niej nie chce wyjść, drugi wychodzi na zewnątrz i gorzko zapłacze (Mt 26, 75; Łk 22, 62). Jeden i drugi należy do grona Dwunastu, obydwaj zawiedli. Tylko jeden z nich jednak nawrócił się i opuścił środowisko, które było przyczyną jego upadków. Uświadamiając zaś sobie wielkość swego grzechu, zaczyna gorzko płakać. Szczery żal za grzechy jest konieczny. Płacz jest wyrazem wstydu i skruchy, które pomagają powstać i iść dalej, by wypełnić powierzone zadania.

Próba czy kryzys wiary może być zatem czasem oczyszczenia i odnowy. Jeden z przewodników duchowym powiedział, że boi się takich chrześcijan, którzy nigdy nie doświadczyli kryzysów wiary i prób życiowych. Stal trzeba hartować, by była wytrzymała, a złoto - oczyszczać w ogniu (Ps 117, 22; 1 P 1, 7).

W kontekście naszych trudnych doświadczeń warto zapytać:
* Jak przyjmuję życiowe próby, bolesne doświadczenia, kryzysy w wierze?
* Piotr wiedział o czym pisze: "Dlatego cieszcie się już teraz, nawet jeśli musicie jeszcze odczuwać smutek z powodu różnych doświadczeń. Są one potrzebne dla wypróbowania waszej wiary, o wiele cenniejszej od przemijającego złota, które przecież oczyszcza się w ogniu". Jak zachowujemy się w "ogniu próby"?
* Jak odczytać polecenie św. Pawła skierowane do starszych (prezbiterów) Kościoła: "Teraz polecam was Bogu i Jego słowu łaski. Ono może was umocnić i udzielić wam dóbr przeznaczonych dla wszystkich świętych"?

Kim była młodociana męczennica? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli utrzymuje się, że Pryska w wieku 13 lat została ochrzczona przez św. Piotra i już w I w. skazano ją na śmierć przez rzucenie na pożarcie lwom, to mogła być córką - znanego z Dziejów Apostolskich i Listów św. Pawła - małżeństwa Akwili i Pryscyllii, wydalonych z Rzymu (Italii) przez cesarza Klaudiusza w 49-50 r. (por. Swetoniusz, Vita Claudii, 25; por. Dz 18, 2). Zdrobniałego imienia Pryski Paweł używa również w pozdrowieniach kończących List do Rzymian (Rz 16, 3n; inaczej w 1 Kor 16, 19; 2 Tm 4, 19). Małżonkowie odegrali ważną rolę w misji Apostoła Narodów, przeszli dogłębną formację w Jego szkole i podjęli misję ewangelizacyjną nie tylko wobec pogan, ale również delikatną misję apologetyczną-katechetyczną wobec uczonego Apollosa (Dz 18, 23-26). Zapewne później wrócili do swojej rzymskiej posiadłości na Awentyn i tam kontynuowali swoją działalność ewangelizacyjną, tworząc "domowy kościół" (Rz 16, 5; 1 Kor 16, 19).

Akwila pochodził z Pontu, regionu położonego na południowo-wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego. Wraz z żoną zajmowali się na szerszą skalę wyrobem namiotów. Przegnani przez dekret cesarski z Rzymu przenieśli przedsiębiorstwo do Koryntu (Dz 18, 1nn). Tam właśnie poznali Pawła, który poznał wcześniej ich popularne wówczas rzemiosło. Zatrudnili Pawła, zgodnie z jego zasadą utrzymywania się z pracy rąk własnych (Dz 20, 34; 2 Tes 2, 9; 2 Tes 3, 7-10), wspierając dzieło ewangelizacji ad gentes. W tym czasie zapewne powstały się między nimi szczególne więzy przyjaźni i współpracy. Apostoł z wielką uznaniem pisze do Kościoła w Rzymie: "Pozdrówcie Pryskę i Akwilę, moich współpracowników w Chrystusie Jezusie, którzy dla mnie narażali siebie. Nie tylko ja sam im dziękuję, ale wszystkie Kościoły pogan. Pozdrówcie także Kościół gromadzący się w ich domu" (Rz 16, 3). Ten domus ecclesiae musiał być powszechnie znany i ceniony. Jako titulus Priscae wspominany był już w aktach z synodu z 499 r. Kościół podzielił los wielu świątyń rzymskich. Był zniszczony przez Normanów i wielokrotnie przebudowywany. Obecny kształt pochodzi z przełomu XVII i XVIII w., odnowiony w początkach XIX w.

Podobno autentyczna jest chrzcielnica, przy której św. Piotr ochrzcił córkę Akwili i Pryscylli. Potwierdza to obraz w ołtarzu głównym. Legenda - chętnie przywołana przez Hannę Suchocką - wspomina o męczeńskiej śmierci Pryski. Została skazana na pożarcie przez lwy na jednej z aren miasta (może stąd H. Sienkiewicz zaczerpnął motyw do Quo vadis?), ale jak głosi tradycja, lwy dziewczynki nie dotknęły, tylko lizały jej stopy. W końcu została ścięta i pochowana na Awentynie. Jej szczątki odnaleziono w III w., a papież Eutychian (+283) przeniósł je do pierwotnego kościoła (zob. Rzymskie pasje, 355).