Matka łaski Bożej (Mater divinae gratiae)

2018-01-02

Anioł przyszedł do Maryi i powiedział: "Raduj się, łaski pełna, Pan z Tobą". Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co znaczy to pozdrowienie. Wtedy anioł powiedział do Niej: "Nie bój się, Maryjo, bo Bóg Cię obdarzył łaską. Oto poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus.

ROZWAŻ!

Nie wiemy, kiedy dokładnie to poetyckie określenie znalazło miejsce w chrześcijańskiej liturgii. Uczeni odnajdują podobne pochwały Matki Bożej w duchowości zachodniej dopiero od XII wieku. Modlitewnik św. Elżbiety z Schönau (+1165) zawiera takie wezwania jak „Ave Mater gratiae czy Ave Mater misericordiae, które później trafią do litanii maryjnych. Szukając ich biblijnych inspiracji trzeba sięgnąć przede wszystkim do sceny zwiastowania w Nazarecie. Pamiętamy, że Boży wysłannik pozdrowił wówczas Maryję nie po imieniu, lecz dziwnym zwrotem: „Pełna łaski” (gr. Kecharitomene). A gdy Ona „rozważała, co znaczy to pozdrowienie, wtedy anioł powiedział do Niej: Nie bój się Maryjo, bo Bóg Cię obdarzył łaską. Oto poczniesz i urodzisz Syna, i nadasz Mu imię Jezus” (Łk 1,29-31).

Częsty zwrot biblijny „znaleźć łaskę u Boga” oznaczał w Jej przypadku coś znacznie więcej niż zwykłe upodobanie, jakim Bóg obdarza swych wiernych. Z biegiem czasu Maryja zrozumiała, że to niezwykłe pozdrowienie anielskie zawierało zapowiedź włączenia Jej w Boży plan zbawczy. Miała Ona stać się „Matką Łaski” wcielonej w osobie Jej Syna. Św. Jan wyrazi tę zdumiewającą prawdę we wstępie do swej Ewangelii: „Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. Oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę którą jako Jednorodzony, pełen łaski i prawdy, ma od Ojca (…). Mojżesz bowiem przekazał Prawo, a łaska i prawda zaistniały przez Jezusa Chrystusa” (J 1,14.17). Bóg, który niegdyś objawił się Mojżeszowi na Synaju jako pełen łaski i prawdy (Wj 34,6), teraz zesłał na ziemię tę najistotniejsze swe przymioty w osobie własnego Syna. Dokonało się to dzięki pokorze Służebnicy Pańskiej z Nazaretu.

W tajemnicy zbawienia jest Maryja związana nierozdzielnie ze swym Synem i z Jego Kościołem. Charakterystyczne, że zwrot „obdarzyć łaską” występuje poza sceną Zwiastowania jeszcze tylko raz u Św. Pawła, tym razem w odniesieniu do Kościoła. Bóg obdarzył nas w swym umiłowanym Synu pełnią łaski (por. Ef 1, 6-8), za pośrednictwem Maryi, „Pełnej łaski” (Łk 1, 28). Dlatego w liturgii świąt maryjnych słyszymy słowa Księgi Syracha, odnoszące się według łacińskiej wersji Wulgaty jednocześnie do Chrystusa i do Jego Matki: „Jam matką pięknej miłości i bogobojności, i poznania i nadziei świętej. We mnie wszelka łaska drogi i prawdy, we mnie wszelka nadzieja życia i cnoty” (Syr 24,2-3).