Gwiazda zaranna (Stella matutina)

2018-06-22

Istota biblijnej symboliki gwiazd zasadza się na odniesieniu jej do Chrystusa. Moabicki prorok Balaam, mając przeklinać Izraela, dostrzega w widzeniu Mesjasza:

Widzę go, lecz jeszcze nie teraz,

oglądam go, ale nie z bliska!

Wschodzi gwiazda z Jakuba,

a w Izraelu podnosi się berło! (Lb 24,17).

Wizja ta w interpretacji ojców Kościoła zapowiada królestwo Chrystusa. Na Wschodzie bowiem oddawano królowi należny hołd, nazywając go „Gwiazdą” albo „Wschodem słońca”. Gdy nadeszła pełnia czasu, magowie ze Wschodu ujrzeli na niebie niezwykłą gwiazdę; za jej przewodem znaleźli Zbawiciela.

Św. Ignacy, biskup i męczennik antiocheński, głosi pochwałę tej gwiazdy, która objawia tajemnicę Chrystusa. Była ona jaśniejsza „ponad wszystkie gwiazdy, a światło jej było niewypowiedziane i zadziwiła swoją nowością. Wszystkie inne gwiazdy razem ze słońcem i księżycem chórem ją otoczyły, a ona dawała więcej światła niż wszystkie pozostałe” (Ef XIX, 2-3). A św. Ambroży dodaje: „jak tajemnica Wcielenia wskazuje, to Chrystus jest ową gwiazdą” (Wykład Ewangelii św. Łukasza II 45).

Apokalipsa św. Jana, mówiąc o wypełnieniu się wszystkich rzeczy, nazywa Chrystusa „świecącą Gwiazdą Poranną” (22,16). Podobnie św. Piotr napomina wiernych, aby w ciemnościach świata kierowali się proroctwem, „aż jutrzenka wzejdzie w waszych sercach” (2 P 1,19). Cytowany przed chwilą św. Ambroży z Mediolanu tak wyjaśnia ten symbol: „Słusznie Chrystus nazywa się Gwiazdą zaranną, której dajemy nazwę Jutrzenki. Jak bowiem ona wchodząc rano blask swój rozlewa na cały świat, tak i Chrystus przybywając na świat rozjaśnił jego oblicze (…). Jutrzenkę w swoim czasie wywiódł Bóg Ojciec, gdy posłał Syna swego w określonym czasie, by On odkupił rodzaj ludzki” (Expositio in septem visiones libri Apocalypsis XXII 16). A św. Grzegorz Wielki dodaje: „Stał się dla nas Gwiazdą poranną, kiedy sam dał nam przykład zmartwychwstania; objawił, jakie światło kiedyś nastąpi” (Moralia XXX 32).

Późniejsi Ojcowie odnoszą obraz Gwiazdy zarannej do poszczególnych świętych i do całego Kościoła. Najjaśniej jednak świeci wśród wybranych Maryja, Matka łaski. Jest Ona „Gwiazdą zaranną”, która poprzedza wschód Chrystusa-Słońca i wydaje Go na świat. Pewna średniowieczna sekwencja wyraża tę myśl następująco: Genuisti prolem, nova stella solem („Nowa Gwiazdo, porodziłaś Syna – Słońce”).

Gwiazdo zaranna – módl się za nami!

Symbol gwiazdy (gr. phosphoros - "to, co niesie światło") wskazuje najpierw na Chrystusa (2 P 1,19; Ap 2,28; 22,16), podobnie jak gwiazda betlejemska zapowiada Mesjasza, który zajaśniał nad wszystkimi narodami (Iz 9,1; 60,1; Mt 2,2.10; Łk 1,78). Ten sam symbol odnosi się również do Maryi, która "nie przestaje być Gwiazdą przewodnią (Maris Stella) dla wszystkich, którzy jeszcze pielgrzymują przez wiarę" (RM 6). Pozwólmy się Jej prowadzić w naszym życiu wiary!