Przykazanie miłości - osonowa Dekalogu
2019-02-15
Takie jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, jak Ja was umiłowałem. Nikt nie ma większej miłości niż ta, gdy ktoś daje swoje życie za swoich przyjaciół. Wy jesteście Moimi przyjaciółmi, jeśli czynicie to, co Ja wam przykazuję. Nie nazywam już was sługami, gdyż sługa nie wie, co czyni jego pan. Nazwałem was przyjaciółmi, bo oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Mojego Ojca. Nie wy Mnie wybraliście, ale Ja was wybrałem i przeznaczyłem, abyście szli i przynosili owoce, i aby wasz owoc był trwały, żeby Ojciec dał wam to, o co poprosicie w Moje imię. To wam przykazuję, abyście się wzajemnie miłowali.
Rozważ!
Osnowa – to potocznie układ nitek biegnących wzdłuż tkaniny lub sytuacja (wydarzenie) przedstawiona w utworach fabularnych, na której tle rozgrywa się akcja. Przykazanie miłości jest taką nicią czy myślą przewodnią, które przeplatają się przez całą doktrynę chrześcijańską. Miłość wyjaśnia wszystko! Jest jak kamyk rzucony na wodę, od którego rozchodzą się kręgi i powracają do punktu centralnego. Wszystkie normy, prawa i przykazania znajdują w nowym prawie swoje sedno, cel i kres (gr. telos).
Nie dziwi więc pytanie nauczyciela Pisma (Tory): „Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich?”. Mistrz z Nazaretu rozstrzyga problem: „Pierwsze jest: Słuchaj, Izraelu! Pan, Bóg nasz, jest Panem jedynym. Będziesz miłował Pana, swego Boga (…). Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tych" (Mk 12,28-31; por. Mt 22,34-40; Łk 10,25-28).
Oczywiście „dziesięć słów” jako kodeks etyczny odgrywał olbrzymie znaczenie w życiu narodu i całej nauki Prawa (por. Wj 20,1-17; 20,22–23,19; 34,28; Pwt 4,13; 5,6-21; 10,4). Dekalog jest niezastąpionym i oryginalnym fundamentem moralnym, który Bóg wyrył w sercu każdego człowieka. Jest podstawową i zobowiązującą „drogą” (normą) życia (Pwt 30,16; KKK 2052-2082). Potwierdza to jedyny Nauczyciel w kazaniu na Górze, gdzie stwierdza: „Przyszedłem nie po to, aby je [Prawo] znieść, ale w wypełnić (…). Kto zniesie choćby jedno z najmniejszych przykazań i tak będzie nauczał ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim. Kto je natomiast wypełni i nauczy wypełniać, ten będzie wielki w królestwie niebieskim” (Mt 5,18n; por. 5,21-48 BP). Nauczanie moralne według dekalogu nie jest jednak tylko formalnym przestrzeganiem prawa, lecz odpowiedzią na inicjatywę miłości Boga. Dlatego Jezus w konkluzji nauczania zebrał wszystkie przykazania w jedno najważniejsze prawo: miłości Boga i bliźniego (a nawet nieprzyjaciół; 5,43; por. Mt 22,34-40).
Czwarty Ewangelista – w swojej duchowej interpretacji – rozszerza znaczenie pierwszego przykazania. Jemu nie wystarcza interpretacja rabiniczna, która podkreśla, że „miłować (…) o wiele więcej znaczy niż całopalenia i ofiary” (Mk 12,33; por. 1 Sm 15,22; Oz 6,6; Am 5,21n; Mt 9,13; 12,7). Umiłowany uczeń wpisuje „nowe przykazanie” w kontekst alegorii o winnym krzewie (15,1-10), która odnosi się do relacji między Ojcem, Jezusem i wspólnotą uczniów. Jak gałązki winorośli czerpią z korzenia życiodajne soki, tak wspólnota czerpie życie z miłości Bożej. Jezus wyjaśnia, że trwanie (gr. menein – „mieszkać, przebywać, trwać”) uczniów w Jego miłości do Ojca polega nie tylko na tym, że Jego słowa w nich pozostają, lecz że zachowują Jego przykazania (14,15). A właściwie jedno przykazanie, które pozwala im iść Jego drogą i naśladować Jego słowa i czyny (14,12). Tematyka „miłości” ma swój związek z zachowywaniem przykazań (por. J 14-16; KKK 2074).
Zasadnicza wypowiedź o „nowym przykazaniu” rozpoczyna się i kończy wezwaniem do „wzajemnej miłości” (por. ww. 12. 17). Uczeń lekcji o „wzajemnej miłości” nie jest nazwany „sługą”, lecz „przyjacielem”. I to jest kolejna nowość. W realiach biblijnych uczeń nosił sandały nauczyciela, służył mu i skrupulatnie wykonywał jego nakazy. W szkole Jezusa uczeń nie jest sługą, a przyjacielem Mistrza. Termin przyjaciel pojawia się rzadko w Nowym Testamencie. Raz tylko pojawia się rzeczownik filia – „przyjaźń” (Jk 4,4). Częściej znajdujemy ten termin w formie przymiotnikowej (filos), gdy mówi się o sytuacjach świeckiego życia (por. Mt 11,19; Łk 7,6.34; 11,5-8; 12,4; 14,10.12; 15,6.9.29; 16,9; 21,16; 23,12; Dz 10,24; 27,3; Jk 2,23; 3 J 15). Jan jako jedyny Ewangelista używa terminu filos, filéin na określenie relacji ucznia do Chrystusa. Dlatego warto zgłębić znaczenie tego słowa, które wskazuje na jeden z punktów planu nauczania biblijnego. Ewangelia Jana ukazuje galerię portretów uczniów-przyjaciół Jezusa, z których każdy pogłębia jakiś aspekt bliskości ucznia z Nauczycielem, np. „przyjaciel oblubieńca” – Jan Chrzciciel (3,29), „być z Nim [zamieszkać z Nim” – dwaj uczniowie Jana Chrzciciela (1,38n), „przykład przyjacielskiej posługi” – Marta i Maria (11,5), „ten, którego Jezus kochał (…) przyjaciel Jezusa” – Łazarz (11,3.11.36), „uczeń, którego Jezus miłował” – Jan (13,23; 19,26; 21,7; 21,20), „miłość apostolska” – Piotr (21,15-19).
Program wychowania czwartej Ewangelii nie zmierza do przedstawienia jakiejś teorii albo systemu edukacyjnego, ale pobudza do nowego rodzaju bliskości i zażyłości (relacji) ucznia z Mistrzem. Jest to propozycja nowej pedagogii miłości, która winna być rozwijana i pielęgnowana, chociaż tak naprawdę jest ona darem Boga (C.M. Martini).
W perspektywie pedagogii miłości trzeba zapytać:
- Dlaczego program „miłości wzajemnej” wyzwala radość w tych, którzy podejmują się jego realizacji?
- Kim są przyjaciele Jedynego Nauczyciela?
- Co jest szczytową formą programu „miłości wzajemnej” (por. J 10,14.18; 13,1nn; 1 J 3,1)?
Módl się!
Panie i Boże, Ty jesteś Miłością, dlatego kto trwa w miłości trwa w Tobie, a Ty w nim. To jedyny i najważniejszy program wychowania chrześcijańskiego. Spraw, Panie, abyśmy rozpoznawali w Tobie źródło prawdziwej miłości, a w sobie braci i siostry, by kochać: całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą; a bliźniego jak siebie samego. Daj nam poczuć, że wszyscy mamy ten sam dar miłości, pojednania, miłosierdzia i przebaczenia. Dar, który Ty włożyłeś w serce, duszę i umysł każdego z nas i który złożysz w naszym wnętrzu za pośrednictwem Eucharystii – Uczty Miłości. Przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.
Scena umywania nóg jest w czwartej Ewangelii zapowiedzią realizacji programu miłości bliźniego: „Jeśli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umywam wasze nogi, również i wy powinniście sobie nawzajem umywać nogi. Dałem wam przykład, abyście tak postępowali wobec siebie, jak Ja postąpiłem względem was” (J 13,14n). Jakie cechy nauczyciela wyróżnia ewangeliczny program miłości wzajemnej?
Działaj!
PRZYKAZANIE MIŁOŚCI
Poproś, by dziecko opowiedziało co widzi na obrazku.Zatrzymajcie się chwilę nad faktem, że na kolejnych rysunkach labirynty są powtarzającym się elementem. Kiedyś, w średniowieczy, gdy labirynt stanowił ozdobę posadzki jakiegoś kościoła, wierni, którzy tam przybywali przechodzili przez ten labirynt na kolanach. Był to znak pielgrzymki do Ziemi świętej. Ziemi Pana Jezusa. Ziemi na której dokonywały się tajemnice naszego Zbawienia. Takie przejście było wielkim przeżyciem i powodowało duchowe łączenie się z pielgrzymami, którzy mogli odbyć daleką drogę do Palestyny i zobaczyć Jerozolimę.
Zwróć uwagę na to, że Dreptuś razem ze swym wychowawcą wychodzą już z labiryntu.- Co niosą? (winogrona)
- W co są zaplątanie obie postacie? (gałązki winnego krzewu)
- Gdzie jest korzeń tych gałązek? (w Bogu)
- Jaki ma kształt ten korzeń? (serca).
- Dlaczego tyle skorzystali, niosą tyle owoców? (Ponieważ mieli zakorzenienie w Bogu).
Forum Rodzinne - Odpowiedzi:
zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi
i rzeczywiście nimi jesteśmy.
Świat zaś dlatego nas nie zna,
że nie poznał Jego.
(1 J 3,1)
Szczytową formą programu "miłości wzajemnej" jest dziecięctwo Boże. Człowiek, który czuje się kochany jest zdolny do prawdziwej miłości. Do miłowania drugiego człowieka. Do tej miłości może doprowadzić wiara. Najpierw trzeba uwierzyć w to, że Miłość jest z Boga i nie da się jej zastąpić suplementami. Przyjmujemy, że ta Miłość jest wymagająca i powinniśmy - z Miłością - w naszych "programach wychowawczych" wobec dzieci stawiać im również wymagania zakorzenione w Miłości.
Dorota i Jakub
