Wyszukiwarka:
Rozważania tematyczne: Drogi wychowania

Jezus nauczał w przypowieściach

2019-06-07

News
Przyglądając się różnym biblijnym przykładom nauczycieli i wychowawców możemy odczuwać pewien niedosyt, dlatego trzeba spojrzeć na Tego, który został nazwany „Nauczycielem jedynym” (Mt 23,8), „Nauczycielem dobrym” (Mk 10,17), „Nauczycielem i Panem” (J 13,13). „Ta nauka nie jest zbiorem prawd abstrakcyjnych – jest ona udziałem w żywej tradycji Bożej. Zarówno bowiem godność Tego, który w Ewangelii naucza, jak i istota Jego nauki, niezmiernie przewyższają godność i istotę nauki «nauczycieli» w Izraelu, dzięki jedynej w swoim rodzaju więzi, jaka istniała w Nim, między tym, co mówi, co czyni i kim jest” – przypomniał św. Jan Paweł II (por. Catechesi tradendae, 7). Styl nauczania Mistrza z Nazaretu był połączony z nieznanym dotąd autorytetem (Mk 1,22) i metodą „podania [wszystkiego] w przypowieściach” (Mk 4,11; por. Mt 13,10-15; Łk 8,9-10).

wprowadzenie

rys. Anna Szadkowska OV


Czytaj!
Mk 4,10-12 (BP)

Kiedy [Jezus] był na osobności, ci, którzy z Nim byli, razem z Dwunastoma, pytali Go o sens tych przypowieści. Odpowiedział im: „Wam powierzono tajemnicę królestwa Bożego, tamtym zaś, z zewnątrz, wszystko podaje się w przypowieściach, dlatego że patrząc, widzą, ale nie dostrzegają; słuchają, a nie słuchając, słyszą, ale nie rozumieją, żeby się nie nawrócić i nie otrzymać przebaczenia”.


Rozważ!

Jezus ponad pięćdziesiąt razy w Ewangeliach nazywany jest „nauczycielem”. Tak nazywa Go grono Dwunastu, inni uczniowie, rzesze słuchaczy, a nawet przeciwnicy (np. Mt 8,19; 12,38; Mk 4,38; 9,38; 10,35; 13,1; J 3,2; 11,28). Wielu prosi o radę i pyta: „Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne?” (Łk 10,25; por. Mt 22,16). Jednak przede wszystkim On sam – w okolicznościach szczególnie uroczystych i doniosłych – nazywa siebie Nauczycielem (por. Mt 23,8-10; J 13,13-14). Odkąd rozpoczął swoją działalność publiczną „codziennie zasiadał (…) i nauczał” (Mt 26,55; por. J 18,20). Misja nauczycielska była więc głównym Jego zadaniem, do którego też przygotowywał swoich uczniów (por. Mt 28,19-20; Mk 16,15; Łk 24,47n).

Obraz Chrystusa Nauczającego zarysowany został przez wszystkich czterech Ewangelistów. Każdy z nich wyodrębnił inne cechy Jego stylu, wyróżnił pewne wiodące tematy oraz sposoby i metody nauczania w zależności od potrzeb wspólnoty, do której kierował swoje dzieło (por. KO 19). Św. Jan Paweł II zwrócił uwagę, że „wielkość Chrystusa nauczającego oraz wewnętrzna spoistość i siła przekonująca Jego nauki płynie stąd, że Jego słowa, przypowieści i rozprawy nie dają się nigdy oddzielić od Jego życia i Osoby. W takim ujęciu życie Chrystusa okaże się nieustannym nauczaniem: Jego milczenie, cuda, modlitwa, miłość do ludzi, w szczególności troska o poniżonych i biednych, całkowite przyjęcie ofiary krzyżowej dla odkupienia ludzi, samo wreszcie zmartwychwstanie – są urzeczywistnieniem Jego słowa i wypełnieniem Objawienia” (por. Catechesi tradendae, 9).

Najbliższych uczniów intrygował jednak wyjątkowy i skuteczny sposób nauczania. Pytają więc Mistrza: Dlaczego mówisz do nich w przypowieściach?

Opowiadanie przypowieści było powszechnie znaną formą nauczania wśród ludów Bliskiego Wschodu. Przypowieści znane już były w Starym Testamencie (por. Sdz 9,8-15; 2 Krl 14,9; Ps 49,5; 78,2; Syr 3,29; 39,3; Ez 17,3-8; 24,3; 31,3-14; Oz 12,11), w literaturze znad Morza Martwego (Qumran), rabinistycznej czy greckiej, ale Jezus nadał tej formie obrazowego porównania szczególne znaczenie. Celem paraboli było nie tylko dostarczyć słuchaczom pewnej ilustracji, lecz także pobudzić ich do poszukiwania ich znaczenia.

Najczęściej tematem przewodnim opowieści Jezusa było królestwo Boże – rozwój i panowanie Boga w życiu człowieka. Mistrz z Nazaretu użył ok. 40 obrazów (przypowieści) wziętych z codziennego życia słuchaczy, np. o ziarnie, chwaście, sieci, skarbie, perle, drzewie, skale, bramie, domu… W opowiadaniach Jezusa nabierały one nowego, symbolicznego znaczenia. Przypowieści ewangeliczne miały znaczenie edukacyjne, gdy przekazywały jakieś głębsze pouczenie doktrynalne czy moralne.

Jezus Nauczyciel opowiadał tłumom przypowieści, a osobno wyjaśniał ich sens wybranym uczniom. Były to zatem dwie powiązane ze sobą formy przekazu:

- nauczanie powszechne (dla ogółu),

- nauczanie wtajemniczające (dla wybranych uczniów).

Przypowieści spełniały też podwójną funkcję. Tym, którzy pozytywnie odpowiedzieli na głoszenie tajemnicy królestwa przez Jezusa, pozwalały lepiej je rozumieć. Tym, którzy odrzucali Jezusa i Jego orędzie, przypowieści nie wyjaśniały niczego (por. Mk 4,11; Łk 8,10). Przybliża to prorok w przysłowiu: Bo temu, kto ma, będzie dodane i będzie miał w nadmiarze. A temu, kto nie ma, zabiorą nawet to, co ma (Iz 6,9n). Uczeń Jezusa winien więc odkryć w tajemnicy królestwa, tak jak to uczynił Paweł, „Ewangelię o niepojętym bogactwie Chrystusa (…) spełnienie tajemnicy ukrytej od wieków w Bogu, który wszystko stworzył” (Ef 3,8n). Apostoł Narodów zachęca wszystkich: „Obyście poznali miłość Chrystusa, która przewyższa wiedzę, i zostali napełnieni całą pełnia Boga” (Ef 3,19). Wiara i miłość prowadzą do pełnego rozumienia, zaś niewiara i brak miłości - do większej niewiedzy.

Kluczem do odczytania znaczenia przypowieści nie są narzędzia pozostające do dyspozycji człowieka: słuch („uszy”), inteligencja, rozum („oczy”), umiejętności literackie czy pedagogiczne. Rozstrzygające jest „serce”, czyli przyjęcie poprzez wiarę i miłość Ewangelii o Jezusie Chrystusie. Poprzez przypowieści jedyny Nauczyciel zaprasza wszystkich słuchaczy do uczestnictwa w królestwie Bożym, które staje się pośród nich obecne poprzez Jego osobę. „Przypowieści budują pomost między światem ludzkim i światem Bożym” (por. W. Pikor, Przypowieści Jezusa, 5).

Zapytajmy współczesnych uczniów i słuchaczy słowa Bożego:

  • Co to znaczy, że jednym dana jest „tajemnica królestwa Bożego, a dla tych, którzy są na zewnątrz, wszystko dzieje się w przypowieściach” (Mk 4,11)? Kim są ci „na zewnątrz”?
  • Dlaczego nauczanie proste, przystępne, obrazowe wciąż bywa skuteczne? Co to znaczy głosić kerygmat?
  • Jak dzisiaj opowiedzieć swoją wiarę – świadczyć o Jezusie Chrystusie (por. Łk 24,48; Dz 1,8; 2,33)?

 

Módl się!

Dziękujemy Ci, Panie za Twoje przypowieści ewangeliczne. Poprzez te piękne opowiadania, porównania, obrazy, metafory prowadzisz nas do tajemnicy Królestwa niebieskiego – „tajemnicy ukrytej od wieków w Bogu” – do „Ewangelii o niepojętym bogactwie Chrystusa”. Opowiadając na nowo przypowieści, uczysz nas widzieć sercem – ofiarujesz „oczy wiary”, bo „szczęśliwi, którzy nie zobaczyli, a uwierzyli”. Twoje Królestwo jest tak zbudowane, że jedna osoba może je przedstawić drugiej osobie tylko jako propozycję, ale jest też mocą Bożą, i dlatego rozwinie się z pewnością i przyjdzie niebawem. Przez Jezusa Chrystusa, który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.


Żyj Słowem!

Wybierz jedną z przypowieści ewangelicznych i odczytaj na nowo jej treść „oczyma wiary”, czyli szukając duchowego przesłania na teraz i na dziś. A jakbyś wyjaśniłbyś jej sens (znaczenie) współczesnym słuchaczom i uczniom w szkole słowa Bożego?

ks. Jan Kochel

______________________________________

Działaj!

NAUCZANIE W PRZYPOWIEŚCIACH


Poproś, by dziecko opowiedziało, co widzi na obrazku.
  • Co robią nasi bohaterowie? (wchodzą po schodach)
  • Kto im towarzyszy?

Widzimy obok wychowawcy przedmiot i symbol. Jakie? (przedmiotem jest zwój, a symbolem litera „P” oraz nałożona na nią litera „X”. To symbol Chrystusa (X) Pana (X). Chrystus jak najlepszy nauczyciel zaprasza wszystkich w górę i rozwija szeroko możliwości poznania Królestwa Bożego. Szczególnym sposobem Jezusowego nauczania było używanie przypowieści. Przypowieść to rodzaj opowiadania o zwykłych codziennych czynnościach: sianie zboża, łowieniu ryb, wypiekaniu chleba, poszukiwaniu skarbów itd. Wyjątkowe w tych opowiadaniach jest ukryte bogactwo treści. O skomplikowanych, duchowych sprawach Jezus mówi w prosty, przekonywujący sposób. Każde takie opowiadanie ma jakby drugie dno, pod bohaterami i przedmiotami używanymi w tych przypowieściach kryją się inne osoby. Np. w przypowieści o Siewcy, pod obrazami siejącego rolnika, ziarna rzuconego w glebę i ziemi, która wydaje plon ukrywają się następujące osoby:

· Siewca – Chrystus,

· ziarno – Słowo Boże

· gleba – ludzkie serce

· droga – bezmyślność

· ciernie – troski tego świata,

· kamienie – przeciwności

Zapytaj dziecko co widzi na 1 obrazku widocznym na zwoju? (pszenica, chwasty, sygnaturka Mt 13,24-30)

Przeczytaj z dzieckiem tę przypowieść: Mt 13, 24-30, następnie razem z dzieckiem poszukaj kto kryje się pod osobami i przedmiotami: właściciel , rolnicy, pszenica, kąkol.

Ta przypowieść mówi o cierpliwości, że na świecie są ludzie dobrzy i źli. Dobrzy mają się szansę rozwinąć a źli mają się szansę poprawić. Bóg nie niszczy człowieka, który popełnił grzech ale daje mu szansę na nawrócenie.

Słuchając więc Jezusa i patrząc na zwój zauważamy najpierw przypowieść o pszenicy i kąkolu.

Zapytaj dziecko co widzi na 2 obrazku widocznym na zwoju? (ziemia, roślinka bez liści, korzenie, sygnaturka Mt 13, 31-32)

Przeczytaj z dzieckiem tę przypowieść: Mt 13, 31-32 a następnie wspólnie poszukajcie kto kryje się pod przedmiotami: ziarnko gorczycy, drzewo, ptaki, gleba, oraz kim jest właściciel ogrodu?

Ta przypowieść mówi o rozwoju. Stanowi wskazówkę by:

– Nie lekceważyć skromnych początków

– Nie zniechęcać się małymi postępami,

– Nie rezygnować gdy trzeba długo nad czymś pracować i starać się o jakieś dobro.

Jeżeli systematycznie będziemy sięgać po przypowieści Jezusa nasze serce będzie coraz bliżej Królestwa Bożego.

ks. Artur Sepioło

Pozostałe tematy
Aktualności

Jak dobrze przeżyć W. Post?

WIELKI POST jest czasem walki duchowej i sztuki rozeznawania. Służą temu klasyczne formy pobożności: post, jałmużna, modlitwa..., droga krzyżowa, gorzkie żale, nawiedzanie kościołów stacyjnych, kazania pasyjne. Zapraszamy też do udziału w serii katechez o bałwochwalstwie; zob. katechezy.

więcej

Uzdrawiająca siła cnót

Na Wielki Post warto sięgnąć po nowy przekład książki kard. Martiniego. Jego medytacje dotyczą uzdrawiającej siły cnót boskich i moralnych, będących "niczym urządzenia nawigacyjne i sterowe, które pozwalają nam bezpiecznie płynąć przez wzburzony ocean życia"; zob. Warto

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 13553759

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu