2019-09-03
Jezus powiedział do swoich uczniów: „Jeśli Mnie miłujecie, będziecie zachowywali moje przykazania. A Ja będę prosił Ojca i da wam innego Wspomożyciela, aby pozostał z wami na zawsze. Ducha Prawdy, którego świat nie jest w stanie przyjąć, ponieważ ani Go nie widzi, ani nie zna. Wy Go znacie, bo przebywa wśród was i będzie w was. Nie pozostawię was sierotami, lecz powrócę do was. Jeszcze trochę, a świat już Mnie nie zobaczy. Wy jednak będziecie Mnie widzieć, ponieważ Ja żyję i wy będziecie żyć. W owym dniu poznacie, że Ja jestem w moim Ojcu, wy we Mnie, a Ja w was. Kto zna moje przykazania i postępuje według nich, ten Mnie miłuje. Kto zaś Mnie miłuje, doświadczy miłości mego Ojca i Ja także go umiłuję i mu się objawię”. Juda, lecz nie Iskariota, zapytał Go: „Panie, co sprawiło, że masz objawić się nam, a nie światu?”. Jezus mu odpowiedział: „Każdy, kto Mnie miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go. Przyjdziemy do niego i będziemy u niego mieszkać. Ten, kto Mnie nie miłuje, nie przestrzega mojej nauki. Nauka, jednak, której słuchacie, nie jest moja, lecz Ojca, który Mnie posłał. Powiedziałem to, przebywając jeszcze wśród was. A Wspomożyciel – Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, pouczy was o wszystkim oraz przypomni wszystko, co wam powiedziałem.
Ducha Prawdy poznajemy w kontekście wielkiej tajemnicy miłości Ojca i Syna. Syn Boży wskazuje wierzącym „drogę do Ojca” (J 14,1-14) i objawia „obietnicę Ducha Wspomożyciela” (J 14,15-31). Pełną prawdę o Duchu Świętym Kościół czerpie z samego źródła wiary, którym jest Jezus Chrystus (por. J 7,37n; DV 1).
Papież Jan Paweł II, przywołując słowa Ewangelii Jana, wyjaśnia: „Oto Chrystus mówi: «A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem». Duch Święty będzie Pocieszycielem Apostołów oraz Kościoła, jako stale obecny wśród nich – choć niewidzialny – Nauczyciel tej samej Dobrej Nowiny, co Chrystus. «Nauczy» i «przypomni» - to znaczy nie tylko, że w sobie właściwy sposób będzie nadal pobudzał do rozpowszechniania Ewangelii zbawienia, ale znaczy także, iż będzie dopomagał we właściwym zrozumieniu treści Chrystusowego Orędzia, że zapewni mu ciągłość i tożsamość wśród zmieniających się warunków i okoliczności. Duch Święty sprawi więc, że w Kościele trwać będzie zawsze ta sama Prawda, jaką Apostołowie usłyszeli od swego Mistrza” (DV 4).
Prawdy Bożej nie można nauczać bez pomocy Ducha Świętego. W przekazywaniu Dobrej Nowiny Apostołowie i ich następcy – nauczyciele i wychowawcy w wierze muszą być zjednoczeni z Duchem Świętym (por. J 15,26n). Kolejny raz potwierdził to Chrystus: „Miałbym wam jeszcze dużo do powiedzenia, lecz teraz nie jesteście w stanie tego udźwignąć. Po swoim przyjściu On – Duch Prawdy – poprowadzi was ku pełnej prawdzie. Nie będzie bowiem mówił od siebie, lecz powie to wszystko, co usłyszy. Będzie także nauczał o sprawach przyszłych” (J 16,12n).
Jezus objawia naturę Ducha Prawdy – Obrońcy/Wspomożyciela/Nauczyciela (gr. paraklētos – „ktoś wezwany, przywołany do kogoś, wezwany do pomocy; obrońca, adwokat, doradca prawny, rzecznik; ten, kto się wstawia [za kimś]”; zob. J. Strong, Grecko-polski słownik, 583n). W tej formie rzeczownika rodzaju męskiego pojawia się pięć razy w pismach Janowych: cztery w Ewangelii (J 14,16.26; 15,26; 16,7) i raz w Pierwszym Liście (1 J 2,1). Duch Prawdy – posłany przez Ojca i Syna jako Obrońca–Wspomożyciel–Nauczyciel, który zajął miejsce Chrystusa pośród Jego uczniów, aby doprowadzić ich do głębszego poznania mocy Boga i wyposażyć ich w moc potrzebną do życia w świętości i wytrwania w próbach oraz prześladowaniach z powodu Królestwa Bożego. Teksty Janowe, obok funkcji sądowniczej (obrona – doradzanie) i wstawienniczej (wystawiennictwo – pomoc), akcentują nadto funkcję dydaktyczną (nauczanie – przypominanie) związaną z nauką (przepowiadaniem) – posługą słowa Jezusowego.
Duch–Paraklet towarzyszy uczniom, stale jest przy nich: w przeszłościw formie tajemniczej, która została teraz odsłonięta dla uczniów pod własnym imieniem (16,7); jako inny (14,16) oraz w przyszłości w roli przypominającego i pouczającego oraz świadczącego o Jezusie (14,26; 15,26). „Te trzy sposoby doświadczenia Ducha Świętego przez uczniów stanowią odpowiednik trzech atrybutów Jezusa: życie, prawda, droga (14,6).
W aspekcie dydaktycznym podstawowym więc zadaniem Ducha jest posługa na rzecz prawdy. Prawda w tym znaczeniu wyrasta ze starotestamentalnego pojęcia określanego słowem `emet, które wyraża wierność Boga swym obietnicom, wierność wybranym, a przypadku uczniów wierność przykazaniom (14,21) czy nauce Ojca (14,24; por. 3,34; 7,16; 8,28; 12,49-50; 17,8.14). „Duch Święty jest Duchem Prawdy, gdyż Jego funkcja polega na przekazywaniu wiernym prawdy, na wewnętrznym pouczaniu, na ustawicznym przenikaniu serc wierzących” (zob. S. Mędala, Ewangelia według Świętego Jana, II, 100n). Duch-Paraklet działa rzeczywiście na rzecz uczniów: naucza ich prawdy, przypomina im o prawdzie (14,26), prowadzi [ich] do pełni prawdy (16,13). Jego działalność dydaktyczna będzie polegało zasadniczo na interioryzacji nauczania Jezusa oraz przekonywaniu o tym, że ON jest Prawdą (14,6).
Warto zatem pytać:
Duchu Święty pochodzący od Ojca i od Syna, Ty jesteś w nas, mówisz w nas, modlisz się w nas i działasz w nas. Prosimy Cię, uczyń w nas przestrzeń dla Twoich słów, dla Twojej modlitwy, dla Twego rozumienia, byśmy mogli poznać tajemnicę woli Boga w historii. Prosimy Cię o poznanie tej tajemnicy nie po to, byśmy się mogli chlubić naszą wiedzą i naszym zrozumieniem czasów, lecz tylko po to, byśmy umieli działać w sposób godny Pana, byśmy mogli poświęcić się w sposób coraz pełniejszy służbie dla imienia i chwały Naszego Pana, Jezusa Chrystusa (C.M. Martini).