Bł. Andrzej Phû Yên (†1644)
2023-06-14
Wietnam szczyci się licznym gronem męczenników z różnych okresów dziejów Kościoła w tym kraju. W czerwcu 1988 r. Jan Paweł II kanonizował 117 męczenników, którzy na terenie dzisiejszego Wietnamu zginęli w latach 1773-1862. Wcześniej było kilka faz prześladowań, których owocem był późniejsze beatyfikacje (w roku 1900 czy 1951). Pierwszym męczennikiem Kościoła w Wietnamie uznaje się jednak młodego Andrzeja Phû Yên`a, katechistę, który w pierwszej połowie XVII w. pomagał misjonarzom nauczać prawd wiary i głosić Ewangelię. „Został uwięziony z powodu swej wiary, a ponieważ nie chciał się jej wyrzec, został zamordowany. Zmarł, wypowiadając imię: «Jezus»” – napisał Franciszek (CV 54).
Wielu usiłowało już opowiedzieć o wydarzeniach, które wśród nas się dokonały, zgodnie z tym, jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. Postanowiłem też i ja zbadać dokładnie wszystko od początku i po kolei opisać ci, dostojny Teofilu, abyś przekonał się o prawdziwości otrzymanego pouczenia.
Łk 1,1-4 (BŚP)
Andrzej Phû Yên`a urodził się w 1625 lub 1626 r. w okolicy Tonkin w północnym Wietnamie. Tam w 1627 r. założył pierwszą chrześcijańską wspólnotę misyjną francuski jezuita Aleksander de Rhodes (†1660). Szybko dotknęła ją fala nienawiści i prześladowań. W 1641 r. Andrzej wraz z swoją matką przyjął chrzest z rąk o. de Rhodesa SJ. Po intensywnej formacji u boku jezuity przyłączył się do założonego przez niego stowarzyszenia katechistów „Dom Boży”. Rolą katechistów misyjnych była pierwsza ewangelizacja i inkulturacja. W ojczystym języku nauczali podstawowych prawd wiary, uczyli modlitw i formuł liturgicznych, pomagali przygotować się do przyjęcia sakramentów i wyjaśniać trudne kwestie doktrynalne i moralne. Podejmowali się dzieła ewangelizacji na wzór pierwszych apostołów. Czyli to z gorliwością i pokorą, naśladując jednak ewangelicznych „świadków” i „sług słowa”. Kiedy w 1644 r. na polecenie króla wszczęto w prowincji prześladowanie chrześcijan, katechistów aresztowano i poddano okrutnym torturom. Kilkunastoletni Andrzej doprowadzony przed oblicze mandaryna nie chciał wyrzec się swojej wiary. Zginął jako pierwszy męczennik wietnamski przez ścięcie mieczem 26 lipca 1644 r. W dokumentach zachowano świadectwo z egzekucji, w którym odnotowano, że Andrzej przed śmiercią wyznał swoją wiarę.
Kult pierwszych męczenników podtrzymywano i przekazywano kolejnym pokoleniom. Beatyfikacja Andrzeja Phû Yên`a i jego 44 towarzyszy, zamęczonych w różnych epokach i różnych krajach, miała miejsce w Rzymie 5 marca 2000 r. Papież Jan Paweł II podczas liturgii powiedział o błogosławionym katechiście:
„Wytrwał aż do ofiary krwi, aby pozostać wiernym miłości Tego, któremu oddał się bez reszty. Słowa, które powtarzał, idąc śmiało drogą męczeństwa, wyrażają zasadę kierującą całym jego życie: «Oddajmy naszemu Bogu miłość za miłość, oddajmy życie za życie»” (Rzym, 5.03.2000; por. Wielka encyklopedia JPII, t. I, 23).
Przykład męczenników z różnych okresów dziejów i z różnych krajów potwierdzają wiarygodność Ewangelii, dlatego trzeba wciąż na nowo pytać:
- jakie cechy winna posiadać nowa ewangelizacja?
- co winno wyróżniać współczesnych nauczycieli i wychowawców wiary – katechistów?
- co to znaczy dzisiaj być „sługą Słowa”?
C.M. Martini, Kapłan wobec Słowa Bożego, 39n.
Żyj słowem Bożym!
