Bł. Anna Kolesárova (†1944)

2023-09-01

Proszę was, bracia, przez miłosierdzie Boże, abyście dali ciała swoje na ofiarę żywą, świętą, Bogu przyjemną, jako wyraz waszej rozumnej służby Bożej.Nie bierzcie więc wzoru z tego świata, lecz przemieniajcie się przez odnawianie umysłu, abyście umieli rozpoznać, jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe.

(…)Miłość niech będzie bez obłudy! Miejcie wstręt do złego, podążajcie za dobrem! W miłości braterskiej nawzajem bądźcie życzliwi! W okazywaniu czci jedni drugich wyprzedzajcie! Nie opuszczajcie się w gorliwości! Bądźcie płomiennego ducha! Pełnijcie służbę Panu! Weselcie się nadzieją! W ucisku bądźcie cierpliwi, w modlitwie - wytrwali! Zaradzajcie potrzebom świętych! Przestrzegajcie gościnności! Błogosławcie tych, którzy was prześladują! Błogosławcie, a nie złorzeczcie! Weselcie się z tymi, którzy się weselą, płaczcie z tymi, którzy płaczą. Bądźcie zgodni we wzajemnych uczuciach! Nie gońcie za wielkością, lecz niech was pociąga to, co pokorne! Nie uważajcie sami siebie za mądrych! Nikomu złem za złe nie odpłacajcie. Starajcie się dobrze czynić wobec wszystkich ludzi! Jeżeli to jest możliwe, o ile to od was zależy, żyjcie w zgodzie ze wszystkimi ludźmi! Umiłowani, nie wymierzajcie sami sobie sprawiedliwości, lecz pozostawcie to pomście [Bożej]! Napisano bowiem: Do Mnie należy pomsta. Ja wymierzę zapłatę - mówi Pan - ale: Jeżeli nieprzyjaciel twój cierpi głód - nakarm go. Jeżeli pragnie - napój go! Tak bowiem czyniąc, węgle żarzące zgromadzisz na jego głowę. Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj!

Rz 12,1-2. 9-21 (BT)

Błogosławcie, a nie złorzeczcie! (w. 14b) oraz zło dobrem zwyciężaj! (w. 21b) – to przykłady pozytywnej reakcji na zło, modlitwy za prześladowców, dobrego słowa – nie złorzeczenia; najwyższy wyraz miłości wzajemnej. Na tego typu postawę stać tylko tych wyjątkowych, świętych i błogosławionych. W tym gronie znalazła się również prosta dziewczyna z pogranicza Słowacji i Ukrainy. Życie i okoliczności śmierci Anki Kolesárovej przypominają losy polskiej błogosławionej Karoliny Kózkówny. Obie zginęły z ręki żołnierza rosyjskiego w czasie wojny – w obronie czystości jako wyraz heroicznej wiary w jedynego Oblubieńca – Jezusa Chrystusa.

Anna Kolesárová urodziła się 14 lipca 1928 r. we wsi Vysoká nad Uhrom we wschodniej Słowacji (diecezja Koszyce). Miała starszego brata (Michał). Rodzice, Jan Kolesár, zwany Hrušką, i Anna z domu Kušnírová, wychowywali ­­ich w autentycznej pobożności chrześcijańskiej. Anka, jak popularnie nazywali są bliscy, uczęszczała w latach 1934-1942 do szkoły podstawowej, którą ukończyła z wyróżnieniem, a gdy miała 10 lat, przyjęła I Komunię św. i sakrament bierzmowania. Odtąd brała czynny udział w życiu wspólnoty parafialnej. Regularnie chodziła do kościoła i przyjmowała sakramenty. Była żywym i pogodnym dzieckiem, chętnie bawiła się ze swymi rówieśniczkami.

Ojciec był człowiekiem surowym i wymagającym, ale sprawiedliwym. Kiedy w wieku trzynastu lat Anka straciła matkę (zmarła 15 kwietnia 1942 r.), musiała zająć się domem i przejąć obowiązki: gotowanie posiłków, sprzątanie, pranie i innych czynności domowe. Sytuacja ta w połączeniu z głęboką wiarą sprzyjały jej szybkiemu dojrzewaniu i wykształceniu się u niej silnej osobowości. Anka żyła bardzo prosto. Była dziewczyną, która dbała o swoją reputację i czystość. W każdą sobotę spotykali się u sąsiadów Podhorínów, gdzie wspólnie odmawiali różaniec. Była przy tym osobom towarzyską i radosną, gromadziła wokół siebie swoich rówieśników i przyjaciół.

To w miarę spokojne, a nawet pogodne życie rodziny Kolesárów gwałtownie przerwały pod koniec 1944 r. działania wojenne, szczególnie zbliżający się front i natarcie Armii Czerwonej, wypierającej Niemców z zajętych przez nich ziem. 22 listopada tegoż roku wojska sowieckie wkroczyły do wioski, a miejscowa ludność, znając już zachowanie „wyzwolicieli” na terenach oswobodzonych od hitlerowców, próbowała się przed nimi ukryć. Anka, świadoma tego, co może jej zagrażać, zwłaszcza że była bardzo młoda i ładna, już wcześniej zaczęła nosić starą czarną sukienkę swej zmarłej matki, myśląc, że w ten sposób będzie wyglądała starzej i poważniej i być może ocali czystość a może i życie. A gdy czerwonoarmiści byli już blisko, cała rodzina ukryła się w piwnicy. Szybko jednak zostali odkryci, a wówczas ojciec – według relacji świadków – powiedział swej córce, aby dała jeść żołnierzowi sowieckiemu, bo pewnie jest głodny. Pijany żołdak zaczął molestować dziewczynę, grożąc, że ją zabije, jeśli nie spełni jego żądania. Anna nie ulękła się gróźb, choć zdawała sobie sprawę, co jej za to grozi. Żołnierz nie dawał za wygraną, chwycił ją i próbował zgwałcić, lecz dziewczyna zdołała mu się wyrwać i próbowała uciec do piwnicy, a wówczas napastnik dwukrotnie do niej strzelił, zabijając ją na miejscu na oczach zrozpaczonego ojca. Przed śmiercią Anna zdążyła jeszcze powierzyć swą duszę Jezusowi, Maryi i Józefowi.

Pochowano ją potajemnie nazajutrz wieczorem na miejscowym cmentarzu bez posługi kapłańskiej. Dopiero w tydzień później, 29 listopada miejscowy proboszcz ks. Anton Lukáč odprawił pogrzeb zmarłej, a w księdze parafialnej zapisał po łacinie „Hostia sanctae castitatis” (Ofiara świętej czystości). Odnotował też fakt, że Anna na krótko przed całym wydarzeniem wyspowiadała się i przyjęła komunię św. Notatkę tę podpisało pięcioro świadków (zob. Magdaléna Rusiňáková, Raději smrt než hřích. Příběh Anky Kolesárové, Praha 2019).

Męczeńska śmierć zaledwie 16-letniej dziewczyny wywarła duże wrażenie na miejscowej ludności i zrodziło się wśród nich przekonanie o jej świętości. Ale powojenna rzeczywistość komunistycznej Czechosłowacji, zwłaszcza w latach pięćdziesiątych, w czasach szalejącego stalinizmu i bezwzględnej walki z religią uniemożliwiały podjęcie jakichkolwiek działań na rzecz rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego. Niemniej zachowały się wiarygodne przekazy, że już w 1957 r. pochodzący z Vysokej jezuita Michal Potocký zaczął gromadzić zeznania i świadectwa o życiu i śmierci przyszłej błogosławionej. Obecnie na jej grobie w jej rodzinnej miejscowości widnieje napis „Lepsza śmierć niż grzech”. Prężnie działa też Centrum Pastoralne „Domček”, gromadzące młodzież pod opieką duszpasterzy (zob. https://annakolesarova.sk/).

Uroczystość beatyfikacyjna w Koszycach była wielkim świętem młodzieży słowackiej i czeskiej. W homilii kard. Angelo Becciu zwrócił uwagę na głęboką wiarę i duchową dojrzałość tej młodej dziewczyny. Gdy stanęła przed wyborem: obrona kobiecej godności, albo śmierć wybrała to drugie. Swoim męczeństwem pokazała, że zło można zwyciężyć dobrem (Rz 12,21). Składając ofiarę żywą wcieliła w życie apostolską zachętę do przyjęcia woli Bożej. „Jej świadectwo, jak i wielu innych, pokazuje współczesnej Europie, że była ona budowana także przez ludzi, którzy wierzyli i nadal wierzą w nieprzemijające wartości”. Na stadionie koszyckim zachęcił też wszystkich do dbałości o czystość serc i relacji międzyludzkich, tak, jak jesteśmy przekonani o konieczności dbania o czystość wody, czy powietrza. Młodzi, dla których nowa słowacka błogosławiona jest szczególnym wzorem wezwał do radosnego, codziennego życia Ewangelią. Prefekt Kongregacji ds. Kanonizacyjnych zaznaczył, że „bł. Anna uczy nas, że warto poświęcić wszystko dla Jezusa, bez wchodzenia w kompromisy z własnym sumieniem” (zob. https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2018/09/01/180901d.html (30.12.2022).

W obliczu wyzwań do szerzenia kultury miłowania – wychowania do czystości, trzeba pytać:

Módl się!

tłum. modlitwy z strony: https://annakolesarova.sk/modlitby/#modlitby

Żyj słowem Bożym!