Psalmy eucharystyczne
2023-12-02
Spośród wielu wybitnych teologów największy wpływ na naukę wiary katolickiej
miał święty Paweł. Jego wkład zauważamy na przykład w tematach dotyczących
zbawienia, łaski czy Kościoła. To on
jako pierwszy porównał wspólnotę wierzących w Chrystusa do ciała, gdzie każdy
ma swoje szczególne miejsce i zadanie, podobnie jak w organizmie ludzkim.
Jednak to porównanie ma przełożenie również na Pismo Święte. Biblia jest jak
jeden wielki organizm, gdzie poszczególne księgi są ze sobą powiązane. Czym
lepsza znajomość tekstów biblijnych, tym lepsza umiejętność dostrzeżenia między
nimi wzajemnych powiązań. W tym kontekście mówi się, że Nowy Testament wyjaśnia
Stary, a Stary Testament zawiera już zalążki Nowego. Eucharystia jako sakrament
ustanowiony przez Jezusa Chrystusa jest oczywiście szczegółowo opisana w księgach
Nowego Testamentu. Nie zmienia to jednak faktu, że już w Starym Testamencie w
wielu miejscach obecne są obrazy, które do Mszy Świętej nawiązują. W tym i
kilku kolejnych rozważaniach skupimy się na tzw. Psalmach "eucharystycznych".
Czytaj!
Będę Cię sławił [todah], Panie, z całego mego serca,
bo usłyszałeś słowa ust moich:
będę śpiewał Ci wobec aniołów.
Oddam Ci pokłon ku Twemu świętemu przybytkowi.
I będę dziękował Twemu imieniu
za łaskę Twoją i wierność,
bo wywyższyłeś ponad wszystko
Twoje imię i obietnicę.
Ps 138,1-2
Rozważ!
Psalmy jako pieśni religijne wykorzystywane były najczęściej
w trakcie liturgii, nabożeństw czy modlitwy indywidualnej. Psałterz jest
dziełem literackim a więc przy jego interpretacji możemy sklasyfikować
poszczególne jego części w grupy.
Wyróżniamy psalmy błagalne, gdzie wobec Boga
kierowana jest jakaś konkretna prośba. Są również psalmy skruchy, w których
przepraszamy za nasze grzechy. Jest też grupa psalmów, które mają za zadanie
uwielbiać Boga i składać Mu dziękczynienie. Właśnie ta trzecia grupa interesuje
nas najbardziej gdy mówimy o psalmach eucharystycznych.
Sam Psałterz został spisany w języku hebrajskim, który to
język nie zna słowa „dziękować”. Żeby wyrazić wdzięczność posługuje się słowem todah,
które można tłumaczyć jako „uwielbiać”, „podziwiać”, „sławić”. Jednak tłumacząc
Biblię na język grecki hebrajskie todah oddano czasownikiem eucharisteo - "być wdzięcznym"; "czynić dzięki", "dziękować".
Grupę psalmów nazywanych "eucharystycznymi" (18, 22, 30, 32, 34,
40, 41, 66, 92, 103, 107, 116, 118 i 138) cechuje też szczególne miejsce ich
odmawiania. Każdy z ww. tekstów służył zgromadzeniu liturgicznemu do modlitwy w świątyni, której to modlitwie
przewodniczył kapłan. Można więc powiedzieć, że psalmy "eucharystyczne"
charakteryzują się też communio – wspólnotą wierzących zgromadzoną na
liturgii w celu uwielbiania Boga.
Kilkadziesiąt lat po wniebowstąpieniu Jezusa rzymianie burzą świątynie jerozolimską, która
do dziś nie została odbudowana. W ten sposób skończył się kult świątynny znany
ze Starego Testamentu, ale uwielbienie, które było zanoszone tam przez Żydów,
trwa do dziś. Jezus Chrystus ustanawiając Mszę Świętą w Wieczerniku nadał jej
charakter ofiary, uczty i dziękczynienia. Podobnie jak Naród Wybrany w Starym
Przymierzu i my dziś gromadzimy się jako wspólnota aby na modlitwie uwielbiać
Boga i składać Mu dziękczynienie. Robimy to na Eucharystii, Mszy Świętej.
Módl się!
Pomódl się psalmem 138 dodając na końcu modlitwę Chwała Ojcu...
Dziękuję Ci, Panie, z całego serca,
przed aniołami zagram Tobie na harfie.
Pokłon złożę Twojemu świętemu przybytkowi
i sławić będę imię Twoje,
i Twoją łaskę,
i Twoją wierność,
bo ponad wszystko wywyższyłeś
Twoje imię i słowo.
W dniu, w którym Cię wzywałem
wysłuchałeś mnie
i pomnożyłeś odwagę mojej duszy.
Ciebie, o Panie, sławić będą wszyscy królowie ziemi,
bo usłyszeli wyroki Twoich ust,
i śpiewać będą o drogach Pańskich,
bo wielka jest chwała Pana.
Dostojny jest Pan i widzi poniżonych,
i już z daleka poznaje pysznych.
Gdy będę musiał iść środkiem utrapienia,
ożywisz mnie,
i na przekór gniewowi moich nieprzyjaciół
wyciągniesz do mnie rękę,
a Twoja prawica mnie ocali.
Pan dla mnie tego dokona.
Panie, Twoja łaska trwa po wieczny czas.
Nie odrzucaj dzieła rąk Twoich.
(Ps 138 tłum. Roman Brandstaetter).
Żyj Słowem!
1. Czy dzielisz swoją modlitwę na
prośby, uwielbienie, dziękczynienie i skruchę?
2. Czy w twojej lekturze Pisma Świętego
czytasz także Psalmy?
3. Czy próbowałeś kiedyś modlić się
Psalmami?
ks. Patryk Gawłowski
fot. Sanktuarium - Zakopane Olcza