Warto przeczytać
W domu najlepiej [2014]
2014-11-06
Scott i Kimberly Hahn, W domu najlepiej. Nasza droga do Kościoła katolickiego, tłum. M. Majdan, Promic, Warszawa 2014.
S. Hahn, Uczta Baranka. Eucharystia - Niebo na ziemi, tłum. A. Rasztawicka-Szponar, Edycja św. Pawła, Częstochowa 2013.
- Znaki życia. 40 zwyczajów katolickich i ich korzenie biblijne, tłum. K. Pachocki, Święty Wojciech, Poznań 2012.
Piękną i wzruszającą "przygodą" nazywałbym lekturę trzech książek byłego pastora prezbiteriańskiego (i jego żony), a obecnie prezesa Instytutu Nauk Biblijnych St. Paul Center for Biblical Theology oraz profesora Uniwersytetu Franciszkańskiego w Steubenville (Ohio, USA). Dr Scott Hahn jest autorem wielu książek drukowanych i rozpowszechnianych w formie elektronicznej (CD), a także wydawcą dwóch czasopism Ignatius Catholic Study Bible oraz Letter & Spirit: A Catholic Journal of Biblical Theology.
Słusznie, Scott i jego żona Kimberly, nie nazywają swojego spotkania z Kościołem katolickim "nawróceniem", lecz "powrotem do domu" i rodzinnym "odnowieniem przymierza" z Bogiem w Trójcy Jedynym. Jakże wymownie brzmi w uszach katolika, który od urodzenia wyrastał w środowisku Kościoła katolickiego (gr. catholicos - "powszechny"), przekonanie, że jego wspólnota jest "domem Boga" i "sakramentem jedności" (KK 6; KL 26). "Jak dobrze jest znaleźć dom w Kościele katolickim!" - wyznają wspólnie Hahnowie, choć tylko oni naprawdę wiedzą jak wiele ich to kosztowało. Rozpoczęli swoją podróż z perspektywy ewangelików (prezbiterian) poprzez osobiste studium Pisma Świętego, gorącą modlitwę i kryzys bolesnego zerwania z tradycją przodków, by w końcu odkryć spójność doktryny katolickiej i dojść do tego "domu Boga" (1 Tm 3, 15), w którym mieszka Jego rodzina i znajduje się przybytek Boga z ludźmi (Ap 21, 3). Z tej walki, która trwała kilka lat, wyszli ostatecznie zwycięsko, stając się autentycznymi świadkami dla wielu tzw. anonimowych chrześcijan. Opisali swoją pielgrzymkę w formie itineraium (dziennika podróży).
W Epilogu autobiografii amerykańskich neofitów zobowiązująco brzmi wyzwanie: "Pragniemy zachęcić i wezwać naszych braci i siostry katolików do poznawania wiary katolickiej, która została wam powierzona jako święte dziedzictwo. Ze względu na siebie samych - a także innych studiujcie ją, by dowiedzieć się, w co i dlaczego wierzycie. Otwierajcie codziennie Pismo Święte i czytajcie je. Jest to natchnione i nieomylne słowo Boga do ciebie, jak od stuleci konsekwentnie naucza Kościół katolicki - zwłaszcza w dokumentach Soboru Watykańskiego II. Czytaj, siostro i bracie, to Słowo z wiarą. Dziel się nim. Módl się w oparciu o nie. Ucz się go na pamięć. Zanurzaj się w nie, jak w ciepłą kąpiel! Zapamiętaj je dobrze, abyś mógł pełniej nim żyć i radośniej nim się dzielić. W ten sposób <bakcyl> twojej wiary zacznie rozprzestrzeniać się na innych. Potrzeba nam katolików zarażających wiarą! Oprócz Biblii weź też do ręki Katechizm Kościoła Katolickiego i przeczytaj go od deski do deski - co najmniej raz. Jest on niezbędny... Można nazwać go <kluczem do Soboru> (...) Fundament życia katolika powinny stanowić sakramenty, a szczególnie Eucharystia. O własnych siłach do niczego nie dojdziemy" (s. 247-249).
Droga Scotta Hahna do Kościoła katolickiego rozpoczęła się od osobistego odkrycia biblijnej idei przymierza i piękna liturgii Mszy św. W książce Uczta Baranka odsłania on przed czytelnikiem pewien sekret Kościoła, o którym wielu zapomniało, a mianowicie, że dla pierwszych chrześcijan kluczem do zrozumienia Eucharystii była księga Apokalipsy. Zawartej w niej słowa, obrazy, symbole, mistyczne wizje, a zwłaszcza wizja Baranka, w doskonały sposób odzwierciedlają strukturę Ofiary eucharystycznej i istotę jej celebracji. Amerykański biblista przekonuje czytelnika, że "złota nić liturgii jest tym, co łączy apokaliptyczne perły wizji św. Jana", np.:
- niedzielne uwielbienie: Ap 1, 10;
- najwyższy kapłan: 1, 13;
- ołtarz: 8, 3-4; 11, 1; 14, 18;
- kapłan (gr. presbyteroi): 4, 4; 11, 15; 14, 3; 19, 4;
- szaty liturgiczne: 1, 13; 4, 4; 6, 11; 7, 9; 15, 6; 19, 13-14;
- celibat: 14, 4;
- świecznik lub menora: 1, 12; 2, 5;
- skrucha (pokuta): rozdz. 2 i 3;
- kadzidło: 5, 8; 8, 3-5;
- księga lub zwój: 5, 1;
- eucharystyczna Hostia: 2, 17;
- złote czasze (kielich): 15, 7; rozdz. 16; 21, 9;
- krzyż (znak taw): 7, 3; 14, 1; 22, 4;
- śpiew Gloria: 15, 3-4;
- Alleluja: 19, 1. 3. 4. 6;
- W górę serca: 11, 12;
- Święty, święty, święty: 4, 8;
- Amen: 19, 4; 22, 20;
- Baranek Boży: 5, 6 i następne
- szczególna rola Dziewicy Maryi: 12, 1-6 .13-17;
- wstawiennictwo aniołów i świętych: 5, 8; 6, 9-10; 9, 3-4;
- nabożeństwo do św. Michała Archanioła: 12, 7;
- hymny uwielbienia: 4, 8-11; 5, 9-14; 7, 10-12; 18, 1-8;
- czytanie z Biblii: rozdz. 2 - 3; 5; 8, 2-4;
- kapłaństwo wiernych: 1, 6; 20, 6;
- katolickość, uniwersalność: 7, 9;
- kontemplacja w ciszy: 8, 1;
- uczta weselna Baranka: 19, 9. 17 (por. s. 157n).
Autor, jak prawdziwy detektyw, odnajduje wszystkie te elementy liturgii eucharystycznej obecne - ku naszemu zdziwieniu - w Apokalipsie. Odkrywa tam również jeden wielki plan, tzn. księgę Objawienia, podobnie jak Eucharystię, łatwo podzielić na dwie części. "Pierwszych jedenaście rozdziałów mówi o listach do siedmiu Kościołów i otwarciu zwojów. Pierwsza część, w której położony jest nacisk na czytaniu, jest bardzo bliska liturgii słowa. Co znamienne, trzy pierwsze rozdziały Apokalipsy przypominają akt pokuty; w siedmiu listach do Kościołów Jezus osiem razy wspomina o pokucie... Druga część Apokalipsy rozpoczynają słowa z 11 rozdziału mówiące o otwarciu się świątyni Boga, a momentem kulminacyjnym jest wylanie siedmiu czasz oraz weselna uczta Baranka. Otwarcie nieba, czasze oraz uczta tworzą obraz uderzająco podobny do liturgii eucharystycznej" (s. 158n). Największym jednak jego odkryciem, którym skwapliwie dzieli się z czytelnikiem, jest przekonanie, że podczas Eucharystii dokonuje się mistyczne doświadczenie "nieba na ziemi". Wizjoner w wyspy Patmos podprowadza nas pod drzwi świątyni i przywołuje słowa Baranka: Oto stoję przed drzwiami i pukam. Jeśli ktoś usłyszy mój głos i otworzy Mi drzwi, wejdę do niego i spożyjemy wieczerzę: Ja z nim, a on ze Mną (...). Potem miałem widzenie: Oto w niebie otworzyła się brama... (Ap 3, 20; 4, 1).
Dopełnieniem odkrycia piękna liturgii katolickiej jest pogłębiona interpretacja korzeni biblijnych 40 wierzeń, zwyczajów, tradycji, sakramentów i sakramentaliów, które autor nazywa "znakami życia". Są wśród nich: woda święcona, znak krzyża, chrzest, msza święta, Aniołowie Stróżowie (Początek życia); kalendarz liturgiczny, Wielki Post i Wielkanoc, Adwent i Boże Narodzenie, nowenny (Czas życia); postawa, poranne ofiarowanie, modlitwy błagalne, Anioł Pański, dziękczynienie przy posiłkach, rachunek sumienia (Dzień z życia); studium biblijne, czytanie duchowe, odosobnienie (Życiowe lekcje); bierzmowanie, małżeństwo, kapłaństwo, namaszczenie chorych (Etapy życia); kadzidło, świece, święte obrazy, relikwie, post i umartwienie (Smak życia); spowiedź, odpusty, wstawiennictwo świętych, pielgrzymka, Boża obecność, dawanie jałmużny (Obfitość życia); oddanie Trójcy Świętej, Różaniec, szkaplerze i medaliki, modlitwa wewnętrzna, cześć do tabernakulum (Miłość mojego życia); przygotowanie do śmierci, modlitwa za zmarłych (Życie toczy się dalej). Liczba 40 przypomina biblijne wydarzenia z nią związane oraz symboliczny czas drogi do przebycia. "Jesteśmy ukochanymi dziećmi Boga, ale nie jesteśmy jeszcze w domu. Bóg jest naszym Ojcem, ale jest w niebie. To dlatego spotykają nas kryzysy - by przypomnieć nam, że jesteśmy pielgrzymami będącymi ciągle w drodze. Ojciec wykorzystuje te momenty, by nas zmienić, by nas ponaglić, by zmienić pielgrzymów w świętych" (s. 312).
Świeżość spojrzenia i pasja ewangelizacyjna dra Hahna pomaga czytelnikowi odkryć na nowo znane teksty biblijne, tradycyjne elementy liturgii i prawdy doktryny katolickiej. Wszystko zaś napisane jest przystępnym, bardzo obrazowym i pięknym językiem, co ułatwia - zarówno ludziom wierzącym, jak i poszukującym - z odnowionym zapałem spojrzeć na swoją drogę wiary, na osobisty udział w misterium Mszy Świętej, na lekturę Pisma Świętego i Tradycję Kościoła. Pomaga również wyrazić wdzięczność za te dary, które otrzymaliśmy bez jakiekolwiek naszej zasługi.
ks. Jan Kochel
por. także: S. Hahn, Na początku jest miłość. Odnaleźć swoją rodzinę w Kościele i w Trójcy Świętej, Wydawnictwo eSPe, Kraków 2012; Tenże, Moc słowa liturgii. Od słowa pisanego do Żywego Słowa w liturgii, Salwator, Kraków 2010; Tenże, Zwyczajna praca, nadzwyczajna łaska. Moja duchowa droga z Opus Dei, Salwator, Kraków 2009; Tenże, Przyczyny wiary, Salwator, Kraków 2009.
S. Hahn, Uczta Baranka. Eucharystia - Niebo na ziemi, tłum. A. Rasztawicka-Szponar, Edycja św. Pawła, Częstochowa 2013.
- Znaki życia. 40 zwyczajów katolickich i ich korzenie biblijne, tłum. K. Pachocki, Święty Wojciech, Poznań 2012.
Piękną i wzruszającą "przygodą" nazywałbym lekturę trzech książek byłego pastora prezbiteriańskiego (i jego żony), a obecnie prezesa Instytutu Nauk Biblijnych St. Paul Center for Biblical Theology oraz profesora Uniwersytetu Franciszkańskiego w Steubenville (Ohio, USA). Dr Scott Hahn jest autorem wielu książek drukowanych i rozpowszechnianych w formie elektronicznej (CD), a także wydawcą dwóch czasopism Ignatius Catholic Study Bible oraz Letter & Spirit: A Catholic Journal of Biblical Theology.
Słusznie, Scott i jego żona Kimberly, nie nazywają swojego spotkania z Kościołem katolickim "nawróceniem", lecz "powrotem do domu" i rodzinnym "odnowieniem przymierza" z Bogiem w Trójcy Jedynym. Jakże wymownie brzmi w uszach katolika, który od urodzenia wyrastał w środowisku Kościoła katolickiego (gr. catholicos - "powszechny"), przekonanie, że jego wspólnota jest "domem Boga" i "sakramentem jedności" (KK 6; KL 26). "Jak dobrze jest znaleźć dom w Kościele katolickim!" - wyznają wspólnie Hahnowie, choć tylko oni naprawdę wiedzą jak wiele ich to kosztowało. Rozpoczęli swoją podróż z perspektywy ewangelików (prezbiterian) poprzez osobiste studium Pisma Świętego, gorącą modlitwę i kryzys bolesnego zerwania z tradycją przodków, by w końcu odkryć spójność doktryny katolickiej i dojść do tego "domu Boga" (1 Tm 3, 15), w którym mieszka Jego rodzina i znajduje się przybytek Boga z ludźmi (Ap 21, 3). Z tej walki, która trwała kilka lat, wyszli ostatecznie zwycięsko, stając się autentycznymi świadkami dla wielu tzw. anonimowych chrześcijan. Opisali swoją pielgrzymkę w formie itineraium (dziennika podróży).
W Epilogu autobiografii amerykańskich neofitów zobowiązująco brzmi wyzwanie: "Pragniemy zachęcić i wezwać naszych braci i siostry katolików do poznawania wiary katolickiej, która została wam powierzona jako święte dziedzictwo. Ze względu na siebie samych - a także innych studiujcie ją, by dowiedzieć się, w co i dlaczego wierzycie. Otwierajcie codziennie Pismo Święte i czytajcie je. Jest to natchnione i nieomylne słowo Boga do ciebie, jak od stuleci konsekwentnie naucza Kościół katolicki - zwłaszcza w dokumentach Soboru Watykańskiego II. Czytaj, siostro i bracie, to Słowo z wiarą. Dziel się nim. Módl się w oparciu o nie. Ucz się go na pamięć. Zanurzaj się w nie, jak w ciepłą kąpiel! Zapamiętaj je dobrze, abyś mógł pełniej nim żyć i radośniej nim się dzielić. W ten sposób <bakcyl> twojej wiary zacznie rozprzestrzeniać się na innych. Potrzeba nam katolików zarażających wiarą! Oprócz Biblii weź też do ręki Katechizm Kościoła Katolickiego i przeczytaj go od deski do deski - co najmniej raz. Jest on niezbędny... Można nazwać go <kluczem do Soboru> (...) Fundament życia katolika powinny stanowić sakramenty, a szczególnie Eucharystia. O własnych siłach do niczego nie dojdziemy" (s. 247-249).
Droga Scotta Hahna do Kościoła katolickiego rozpoczęła się od osobistego odkrycia biblijnej idei przymierza i piękna liturgii Mszy św. W książce Uczta Baranka odsłania on przed czytelnikiem pewien sekret Kościoła, o którym wielu zapomniało, a mianowicie, że dla pierwszych chrześcijan kluczem do zrozumienia Eucharystii była księga Apokalipsy. Zawartej w niej słowa, obrazy, symbole, mistyczne wizje, a zwłaszcza wizja Baranka, w doskonały sposób odzwierciedlają strukturę Ofiary eucharystycznej i istotę jej celebracji. Amerykański biblista przekonuje czytelnika, że "złota nić liturgii jest tym, co łączy apokaliptyczne perły wizji św. Jana", np.:
- niedzielne uwielbienie: Ap 1, 10;
- najwyższy kapłan: 1, 13;
- ołtarz: 8, 3-4; 11, 1; 14, 18;
- kapłan (gr. presbyteroi): 4, 4; 11, 15; 14, 3; 19, 4;
- szaty liturgiczne: 1, 13; 4, 4; 6, 11; 7, 9; 15, 6; 19, 13-14;
- celibat: 14, 4;
- świecznik lub menora: 1, 12; 2, 5;
- skrucha (pokuta): rozdz. 2 i 3;
- kadzidło: 5, 8; 8, 3-5;
- księga lub zwój: 5, 1;
- eucharystyczna Hostia: 2, 17;
- złote czasze (kielich): 15, 7; rozdz. 16; 21, 9;
- krzyż (znak taw): 7, 3; 14, 1; 22, 4;
- śpiew Gloria: 15, 3-4;
- Alleluja: 19, 1. 3. 4. 6;
- W górę serca: 11, 12;
- Święty, święty, święty: 4, 8;
- Amen: 19, 4; 22, 20;
- Baranek Boży: 5, 6 i następne
- szczególna rola Dziewicy Maryi: 12, 1-6 .13-17;
- wstawiennictwo aniołów i świętych: 5, 8; 6, 9-10; 9, 3-4;
- nabożeństwo do św. Michała Archanioła: 12, 7;
- hymny uwielbienia: 4, 8-11; 5, 9-14; 7, 10-12; 18, 1-8;
- czytanie z Biblii: rozdz. 2 - 3; 5; 8, 2-4;
- kapłaństwo wiernych: 1, 6; 20, 6;
- katolickość, uniwersalność: 7, 9;
- kontemplacja w ciszy: 8, 1;
- uczta weselna Baranka: 19, 9. 17 (por. s. 157n).
Autor, jak prawdziwy detektyw, odnajduje wszystkie te elementy liturgii eucharystycznej obecne - ku naszemu zdziwieniu - w Apokalipsie. Odkrywa tam również jeden wielki plan, tzn. księgę Objawienia, podobnie jak Eucharystię, łatwo podzielić na dwie części. "Pierwszych jedenaście rozdziałów mówi o listach do siedmiu Kościołów i otwarciu zwojów. Pierwsza część, w której położony jest nacisk na czytaniu, jest bardzo bliska liturgii słowa. Co znamienne, trzy pierwsze rozdziały Apokalipsy przypominają akt pokuty; w siedmiu listach do Kościołów Jezus osiem razy wspomina o pokucie... Druga część Apokalipsy rozpoczynają słowa z 11 rozdziału mówiące o otwarciu się świątyni Boga, a momentem kulminacyjnym jest wylanie siedmiu czasz oraz weselna uczta Baranka. Otwarcie nieba, czasze oraz uczta tworzą obraz uderzająco podobny do liturgii eucharystycznej" (s. 158n). Największym jednak jego odkryciem, którym skwapliwie dzieli się z czytelnikiem, jest przekonanie, że podczas Eucharystii dokonuje się mistyczne doświadczenie "nieba na ziemi". Wizjoner w wyspy Patmos podprowadza nas pod drzwi świątyni i przywołuje słowa Baranka: Oto stoję przed drzwiami i pukam. Jeśli ktoś usłyszy mój głos i otworzy Mi drzwi, wejdę do niego i spożyjemy wieczerzę: Ja z nim, a on ze Mną (...). Potem miałem widzenie: Oto w niebie otworzyła się brama... (Ap 3, 20; 4, 1).
Dopełnieniem odkrycia piękna liturgii katolickiej jest pogłębiona interpretacja korzeni biblijnych 40 wierzeń, zwyczajów, tradycji, sakramentów i sakramentaliów, które autor nazywa "znakami życia". Są wśród nich: woda święcona, znak krzyża, chrzest, msza święta, Aniołowie Stróżowie (Początek życia); kalendarz liturgiczny, Wielki Post i Wielkanoc, Adwent i Boże Narodzenie, nowenny (Czas życia); postawa, poranne ofiarowanie, modlitwy błagalne, Anioł Pański, dziękczynienie przy posiłkach, rachunek sumienia (Dzień z życia); studium biblijne, czytanie duchowe, odosobnienie (Życiowe lekcje); bierzmowanie, małżeństwo, kapłaństwo, namaszczenie chorych (Etapy życia); kadzidło, świece, święte obrazy, relikwie, post i umartwienie (Smak życia); spowiedź, odpusty, wstawiennictwo świętych, pielgrzymka, Boża obecność, dawanie jałmużny (Obfitość życia); oddanie Trójcy Świętej, Różaniec, szkaplerze i medaliki, modlitwa wewnętrzna, cześć do tabernakulum (Miłość mojego życia); przygotowanie do śmierci, modlitwa za zmarłych (Życie toczy się dalej). Liczba 40 przypomina biblijne wydarzenia z nią związane oraz symboliczny czas drogi do przebycia. "Jesteśmy ukochanymi dziećmi Boga, ale nie jesteśmy jeszcze w domu. Bóg jest naszym Ojcem, ale jest w niebie. To dlatego spotykają nas kryzysy - by przypomnieć nam, że jesteśmy pielgrzymami będącymi ciągle w drodze. Ojciec wykorzystuje te momenty, by nas zmienić, by nas ponaglić, by zmienić pielgrzymów w świętych" (s. 312).
Świeżość spojrzenia i pasja ewangelizacyjna dra Hahna pomaga czytelnikowi odkryć na nowo znane teksty biblijne, tradycyjne elementy liturgii i prawdy doktryny katolickiej. Wszystko zaś napisane jest przystępnym, bardzo obrazowym i pięknym językiem, co ułatwia - zarówno ludziom wierzącym, jak i poszukującym - z odnowionym zapałem spojrzeć na swoją drogę wiary, na osobisty udział w misterium Mszy Świętej, na lekturę Pisma Świętego i Tradycję Kościoła. Pomaga również wyrazić wdzięczność za te dary, które otrzymaliśmy bez jakiekolwiek naszej zasługi.
ks. Jan Kochel
por. także: S. Hahn, Na początku jest miłość. Odnaleźć swoją rodzinę w Kościele i w Trójcy Świętej, Wydawnictwo eSPe, Kraków 2012; Tenże, Moc słowa liturgii. Od słowa pisanego do Żywego Słowa w liturgii, Salwator, Kraków 2010; Tenże, Zwyczajna praca, nadzwyczajna łaska. Moja duchowa droga z Opus Dei, Salwator, Kraków 2009; Tenże, Przyczyny wiary, Salwator, Kraków 2009.
