Szczęśliwy mąż, który nie idzie za radą występnych...

Ps 1, 1

Myśl i dzieła Jana z Czarnolasu (1530-1584) kształtowały i rozwinęły literaturę polską. Otrzymał przydomek "ojca poezji polskiej" i określenie "umysł renesansowy", bo zdobył wykształcenie, studiował historię i języki starożytne, znał języki obce, bywał w świecie, wypracował własny system poglądów filozoficznych, pisał pięknym językiem łacińskim i polskim, wykorzystywał starożytne gatunki (pieśń, tren, tragedię...), nawiązywał do mitologii,inspirował się Biblią.

Literatura polska zawdzięcza mu:

- polską tragedię nowożytną, pieśni, czyli początek polskiej liryki, tren, przekład "Księgi Psalmów"...

"Psałterz Dawidowy" (1579) to tłumaczenie biblijnej "Księgi Psalmów" z łaciny, ale dzieło poety jest parafrazą tej księgi. Zapewne Kochanowski znał wcześniejsze tłumaczenia Walentego Wróbla, Jana Leopolity czy Mikołaja Reja, ale jego praca jest przykładem dzieła wyjątkowego. To przykład religijności określanej mianem humanizmu chrześcijańskiego.

Wystarczy spojrzeć na Pieśń XXV "Czego chcesz od nas, Panie...". Pieśń stanowi przykład liryki inwokacyjnej i ma formę rozbudowanej apostrofy, skierowanej do Boga. Ma pochwalny charakter i podniosłą tonację - nawiązuje do tradycji psalmicznej. To hymn na cześć Stwórcy i Jego genialnego dzieła, świata i człowieka. Obraz świata jest tu plastyczny, malarski, stąd kunsztowna metaforyka, liczne personifikacje, które tę urodę uwydatniają. Świat jest ogromnym kosmosem wypełnionym przez wielkie otchłanie, morza, lądy i niebo. Wszystko uporządkowane, bo każdy element rzeczywistości ma swe miejsce i przeznaczenie. Nic nie dzieje się przypadkowo, dzieło Boga jest stabilne i daje bezpieczeństwo. Świat jest piękny, powabny, misternie utkany przez Boga - Artystę:

Świat dany przez Boga jest dziełem Sztuki, a Jego Twórca to Sztukmistrz Doskonały, Wielki Architekt, który genialnie wszystko obmyślił, by człowiek mógł zamieszkać w ziemskim edenie. Bóg to Absolut, źródło dobra i piękna. Człowiek nie czuje wobec Niego dystansu, choć wie, że Bóg jest Doskonałością, ale też siebie samego postrzega jako istotę obdarzoną podmiotowością, istotę kochaną, bezpieczną.

Utwór wyraża pogodną renesansową religijność charakterystyczną dla epoki odrodzenia oraz koncepcję Boga ponadwyznaniowego:

To Bóg wszystkich ludzi, a Jego obecności doświadcza się na każdym kroku, bo uczestniczymy w stworzonym przez Niego doskonałym świecie: