W maju chwalcie z nami Panią świata
2016-04-20
Cała piękna jesteś, przyjaciółko moja, i nie ma w tobie skazy
Pnp 4, 7
NABOŻEŃSTWO MAJOWE
Wzorem dla Litanii Loretańskiej – śpiewanej w maju - był Akatyst ku czci Bogurodzicy - hymn maryjny Kościoła Wschodniego, który przetrwał do naszych czasów i jest także śpiewany przez katolików.
W maju w Kościele szczególnie czcimy Matkę Bożą - wierni gromadzą się w kościołach, kaplicach, przy figurach przydrożnych na „majowym” i śpiewają pieśni maryjne i Litanię Loretańską.
Zwyczaj ten trwa dopiero od połowy XIX wieku, ale rodowód nabożeństwa jest wcześniejszy, bowiem na Wschodzie znany był w V wieku. W Kościele Zachodnim maj jako miesiąc Maryi święcono sporadycznie w pierwszym tysiącleciu. Dopiero na przełomie XIII – XIV wieku powstała myśl , aby maj poświęcić Matce Bożej. To król hiszpański Alfons X (XIII wiek) sam zaproponował, zapraszał wieczorami i uczestniczył w nabożeństwie wokół figury Maryi.
W 1549 roku w Niemczech ukazała się książeczka „ Maj duchowy” , a w niej po raz pierwszy miesiąc ten nazwano maryjnym. W żywocie św. Filipa Nereusza (XVI wiek) znajduje się wiadomość, że przy figurach i obrazach Matki Bożej śpiewano na Jej cześć i składano duchowe wyrzeczenia.
Za autora właściwych nabożeństw majowych historycznie uważa się jezuitę o. Ansolani (1713), który w Kaplicy Królewskiej w Neapolu codziennie w maju urządzał koncert pieśni ku czci Maryi i kończył go błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem.
Największym apostołem tego nabożeństwa był jezuita o. Muzzarelli, który w 1787 roku wydał broszurkę dla prowadzenia majowego i rozesłał ją do wszystkich biskupów Italii. Zaprowadził nabożeństwo w kościele Il Gesu w Rzymie. W Paryżu towarzyszył Piusowi VII, gdzie także zaproponował majowe (to czas koronacji Napoleona).
W 1859 roku papież Pius IX przypisał do nabożeństwa Litanię Loretańską, naukę kapłana i błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem.
W POLSCE pierwsze nabożeństwo wprowadzili jezuici w Tarnopolu(1838), potem misjonarze w Warszawie w kościele św. Krzyża (1852), ks. Golan w Krakowie (1856), biskup Marszewski we Włocławku (1859), a w 1839 roku ks. Wincenty Bruczyński wydał we Lwowie pierwszą książeczkę o majowym. W połowie XIX wieku nabożeństwo to przyjęło się we wszystkich prawie krajach.
LITANIA LORETAŃSKAStanowi centralną część nabożeństwa - to rodzaj hymnu na cześć Maryi, bowiem wezwania wysławiają wielkie cnoty Matki Bożej, Jej przywileje, jakimi obdarzył Ją Bóg. To jakby zbiór komplementów dla Maryi.
Litania prawdopodobnie powstała około XII wieku, bo wtedy była już znana we Francji, a zatwierdził ją papież Sykstus V w 1578 roku. Jej nazwa pochodzi od miejscowości Loretto we Włoszech, gdzie ją odmawiano. Może część tytułów Maryi pochodzi z wpisów w Księgach Sanktuarium Domku Loretańskiego. Sykstus V obdarzył litanię dwustu dniami odpustu.
Święta Kongregacja Obrzędów zakazała dokonywania w tekście litanii samowolnych zmian, a te, które się pojawiły , posiadają aprobatę Kościoła, np. wezwania:
- w 1675 Królowo Różańca Świętego,
- 1846 Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta,
- 1903 Matko Dobrej Rady,
- 1917 Królowo Pokoju,
- 1950 Królowo Wniebowzięta,
- 1980 Matko Kościoła,
- 1995 Królowo Rodzin.
-
lokalnie (w metropolii katowickiej) dodaje się ponadto: Matko sprawiedliwości i miłości społecznej, a w niektórych kościołach: Matko miłosierdzia!
Litania liczy 49 wezwań, a w Polsce 50, bowiem 12 października 1923 roku za zgodą Piusa XI dołączono wezwanie „Królowo Polskiej Korony”, które dziś brzmi „Królowo Polski”.
Maj to w Kościele czas szczególnej czci Matki Bożej, Pani świata i Królowej Polski - chwalmy Ją i wypraszajmy łaski poprzez Jej serce u Boga.
MARYJA A PISMO ŚWIĘTE
Jan Paweł II w liście Rosarium Virginis Mariae zalecał, by nasz kult maryjny "przeniknięty" był tekstami biblijnymi: "Aby dać medytacji podstawy biblijne i większą głębię, dobrze jest, po zapowiedzi tajemnicy [różańcowej czy litanijnej - pod. jk], odczytać odnośny tekst biblijny, który, zależnie od okoliczności, może być krótszy albo dłuższy. Inne słowa nie są bowiem nigdy tak skuteczne, jak Słowo natchnione. Należy go słuchać, mając pewność, że jest to Słowo Boga, wypowiedziane na dzisiaj i <dla mnie> (...). Nie chodzi bowiem o przywoływanie na pamięć informacji, ale o to, by pozwolić Bogu <mówić>" - zalecał papież (nr 30).
Ta ważna sugestia jest wskazaniem pastoralnym, by cały nasz kult maryjny posiadał autentyczny wymiar biblijny. Nie chodzi więc o przywoływanie cytatów biblijnych, ale o spotkanie z Chrystusem, objawiającym się nam w swoim słowie (VD 73). Tym samym SŁOWIE, które Matka "przyjęła do siebie", "rozważała w sercu" i "wypełniała w swoim życiu" (Łk 1, 38; 2, 19. 51; 11, 28). To Ona pierwsza uczy nas modlitewnej medytacji nad Słowem - Jezusem Chrystusem!
Krystyna
Literatura:
ILG, Czytelnia: Nabożeństwa majowe (brewiarz.pl/czytelnia/maj.php3
katolik.pl - O majowym Nabożeństwie, czyli z troskami do Matki
Tygodnik Katolicki Niedziela – Nabożeństwa majowe
