Wyszukiwarka:
Warto przeczytać

Rorate coeli K.K. Baczyńskiego - o czasie oczekiwania

2016-12-03

News

Oto Panna pocznie i porodzi Syna...

Iz 7, 14


Inspiracje biblijne w literaturze to cykl, który zachęca do odkrywania sensu "Biblii jako wielkiego kodu kulturowego" (VD 110). Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (1921-1944) nawiązuje do tradycji porannej mszy o Najświętszej Maryi Pannie, znanej w Polsce już w XI w. Utrwalił się jej formularz składający się z antyfony "Rorate coeli desuper", modlitwy "Deus qui de Beatae Mariae", czytań biblijnych (Iz 7, 10-15 lub 2, 1-5), graduału (Ps 23, 7 lub Ps 18, 6; 144, 18), sekwencji (Mittit ad Virginem), Ewangelii (Łk 1, 26-38) oraz śpiewu "Ave Maria gratia plena" (por. EK, t. 17,  292n). Na Śląsku istnieje zwyczaj przynoszenia do kościoła lampionów adwentowych, których światło rozświetla kościół od odśpiewania hymnu "Gloria", natomiast w innych regionach zapala się siedem świec symbolizujących wszystkie stany wychwalające Maryję (zob. Ap 1, 13).


Wiesz powstał w 1942 roku obok wierszy "Wielkanoc" i "Halleujah". Przypuszcza się, że poeta dłużej pracował nad wierszem "Rorate...", a we wspomnianych odwołał się do tajemnicy śmierci i powstania z martwych, do chrześcijańskiej nadziei. Mimo doświadczeń czasu Apokalipsy - wojny - wiersz jest optymistyczny, bowiem przedstawione prośby związane są z radością Święta Wielkiej Nocy, podobnie radosnym czasem jest okres Adwentu.


* Spuśćcie rosę, niebiosa
, duchy nieobjęte,

i sztaby blasku białe, zwiastujące pieśni,

żeby, co żyje — życiem nie było przeklęte

i stało się jak światło w ciele — nie cielesne.


Spuśćcie rosę, niebiosa, fale mórz złotawe

i szczerość oczu, która jak zwierzęca — czysta,

a jeśli dzień — niech rośnie jak kolumny trawa,

a jeśli noc — niech będzie już noc wiekuista.


Spuśćcie rosę, niebiosa, rozróżnienie czynów,

i krople takie jasne, by koroną było

to, co jest nazywane za potęgę — miłość

i przez niedopełnianie pozostaje winą.


Spuśćcie rosę, niebiosa — kręgi żywe świateł

na głowy pochylone, by to, co jest mądrość,

nie odchylało na dół jak po płatku płatek

ludzi do głuchych studni i pożogi lądów.


Spuśćcie rosę, niebiosa, aby elementy,

które są ku świętości, uczyniły świętym

i podsycane duchów płomieniem, powstały

jak łodygi wzrastania i owoce chwały,

a opadając liśćmi zwycięstwa jak złoto,

lot uczyniły dla nas albo nas dla lotu.

(Wielkanoc — kwiecień 1942 r.; zob. Rorate coeli, w: https://wolnelektury.pl).


Budowa utworu (13 zgłosek, 5 strof, paralelizmy, anafory...) regularna wskazuje na właściwości związane z pieśnią jako gatunkiem lirycznym. Struktura typowa dla modlitwy błagalnej zawiera prośby kierowane przez podmiot zbiorowy, co jest charakterystyczne dla tego typu liryki.

Wiersz powstał w okresie twórczości Baczyńskiego, kiedy ustąpiła skłonność do dramatyzmu, a doświadczenia wojenne mają postać uogólnioną. Poeta w tym czasie szuka przesłań moralnych także w Biblii i zdradza swą otwartą i aktywną postawę religijną.

Znajduje Boga i wartości fundamentalne jako jedyne i trwałe: życie ("żeby, co żyje - życiem nie było przeklęte"); miłość ("by koroną było / to, co jest nazwane za potęgę - miłość"); mądrość ("by to, co jest mądrością / nie odchylało na dół jak po płatku płatek"); świętość ("aby elementy, które są ku świętości, uczyniły świętym").

Warto zajrzeć do poszczególnych zwrotek:

Strofa I: Zawiera prośbę, aby życie ludzi "stało się jak światło w ciele - nie cielesne". Światło to mądrość Boga dana człowiekowi w momencie stworzenia, a człowiek zawsze będzie pod opieką sacrum.

Strofa II: Prośba o szczerość pierwotną, którą utożsamia się z morzem (woda symbolem oczyszczenia).

Strofa III: Prośba o umiejętność oceniania, "aby rozróżnienie czynów" i tu woda to "krople takie jasne".

Strofa IV: Odwołanie do czasów współczesnych poecie - czasu Apokalipsy (wojny).

Strofa V: Prośba o moc ognia, co kojarzy się z zesłaniem Ducha Świętego.

Zakończenie: Prośba o zwycięstwo, które podobne będzie Wniebowstąpieniu Chrystusa ("lot uczyniły dla nas albo nas dla lotu").

Adresem wołań - próśb staje się w wierszu Bóg. Człowiek woła z "dna wojny" i wierzy, że tylko Wszechmogący może pozytywnie odpowiedzieć na błagania. Poeta wierzy w ingerencję Boga w historię życia człowieka.

Krystyna

Źródła:
Baczyński K.K., Utwory wybrane, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973.
Ożóg Z., Biblijne inspiracje w wierszu Rorate coeli K.K. Baczyńskiego, Kształcenie Językowe, Wrocław 2010.

fot. Wolne Lektury
Pozostałe tematy
Aktualności

Święci są młodzi

Nowa książka o młodych świętych i błogosławionych ze wstępem biskupa gliwickiego Sławomira Odera. Galeria 54 portretów dzieci i młodych wyniesionych przez Kościół na ołtarze, odczytanych w świetle słowa Bożego. Życie świętych jest najlepszym komentarzem do Pisma Świętego. Polecamy! por. GGN43/24; jedność.com.pl; zob. poniżej. Radio Warszawa

więcej

Listy 1-2 Piotra i Judy - Biblia Impulsy

Kolejny tom serii Biblia Impulsy prezentuje trzy listy katolickie - Pierwszy i drugi list św. Piotra oraz List Judy. Zbiór listów katolickich obejmuje siedem różnych pism, które weszły do kanonu NT. W Biblii Impulsy ukazał się już List Jakuba, a oczekiwane są trzy Listy św. Jana. Autor nowego przekładu i komentarza - ks. Marcin Moj - jest biblistą, katechetą i wikariuszem parafii, łączy zatem teorię z praktyką, badania naukowe z duszpasterstwem; zob. warto

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 16706523

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu