Wyszukiwarka:
Warto przeczytać

Triduum Paschalne w poezji polskiej

2018-03-16

News

(...) niech ta świeca poświęcona na chwałę Twojego imienia, nieustannie płonie, aby rozproszyć mrok tej nocy


Orędzie wielkanocne (Exultet)

W Wielkim Tygodniu (od Niedzieli Palmowej do Niedzieli Zmartwychwstania) przeżywamy Triduum Paschalne (od Wielkiego Czwartku) – uroczysty czas upamiętniający ostatnie dni Chrystusa prowadzące do Jego śmierci i zmartwychwstania. To czas szczególny, w którym chrześcijanie przygotowują się do świąt wielkanocnych. W tradycji chrześcijańskiej pojawił się w IV wieku. Od Wielkiego Czwartku do Wielkiej Soboty milkną kościelne dzwony; słychać głos kołatek i klekotek, a ich hałas miał, wierzono, odstraszać zło i chronić ludzi, zwierzęta przed nim.

Wielki Czwartek – Ostatnia Wieczerza

Wieczorem spożywano postną kolację na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy Chrystusa z Apostołami. W kościele przygotowywano ciemnicę, do której wnoszono Najświętszy Sakrament. Ciemnica ma symbolizować miejsce uwięzienia Jezusa.

Do Ostatniej Wieczerzy nawiązuje wiersz Lucjana Rydla „Wieczerza Pańska” – to opis ustanowienia Eucharystii:

Był wieczór Paschy: w milczeniu głębokiem

Siedli napoju pożywać i jadła.

Chleb w obie ręce wziął i kielich wina

I zadumany w twarze uczniów patrzy (…)

Pierwsi pić mieli z Kielicha Miłości,

Pierwsi pożywać mieli chleb Żywota.


Wielki Piątek – dzień męki i śmierci


Jezus Bóg poświęca się człowiekowi - Jan Kasprowicz w wierszu "Golgota" upamiętnia:

Zasię przywiódłszy na puste Go wzgórze,

Co od głów trupich zowie się Golgota,

I zdjąwszy suknie – w królewskiej purpurze

Gwoli igraszki lśnił monarcha świata,

Na krzyż przybili krwawą ręką kata.


Człowiek ukrzyżował Boga, ale ta śmierć nie była daremna, odkupiła grzechy ludzkie. Tego dnia nie odprawia się Mszy świętej, to dzień milczenia, rozważań, refleksji o życiu, miłości do Boga i ludzi - czas zastanowienia nad sobą. Z Wielkim Piątkiem wiążą się wzruszające tradycje - misteria pasyjne, modlitwy, adoracja krzyża, aby głębiej przeżyć wydarzenia tego dnia.

Ks. Jan Twardowski w wierszu „Nasza droga” przypomina Drogę Krzyżową Jezusa:

Teraz czas na naszą Drogę Krzyżową

Nas też czasem niesłusznie posądzą.

Nas też dotknie cierpienie

i będziemy przewracali się

może więcej niż trzy razy.

Nieoczekiwany przyjaciel

Okaże nam pomoc.

Kobieta uśmiechnie się do nas

W naszym cierpieniu.

Obnażą nas, pokażą wszystkim

Nasze wady (…)

Zostanie tylko to, co w naszym

Życiu było miłością do Boga i do ludzi.


Wielka Sobota – dzień trwania na modlitwie i święcenia pokarmów

Sobota Wielka to czas skupienia modlitewnego przed Najświętszym Sakramentem – czas żalu i bólu nad Męką Chrystusa. W XII w. zwyczaj ten przyszedł do nas z zachodu Europy. Najpierw święcono pokarmy w domach i te, które miały być spożyte w czasie wielkanocnego śniadania. Do świątyń święcenie przeniosło się w końcu XVIII w. i tak zostało.

Z wielkim wyczuciem (poetyckim) objaśnia wielkosobotnie zwyczaje Zofia Kossak w "Roku Polskim":

"Święcone to piękna tradycja. Cóż stąd, że niegdyś pogańska? Wszystko, co poprzedzało chrześcijaństwo, było przeczuciem lub oczekiwaniem. Przez święcenie pokarmów Kościół błogosławi byt doczesny, podkreśla dostojność ciała, które dziś właśnie osiągnęło nieśmiertelność. Jedzenie stanowi afirmację życia. Chrystus Pan po Zmartwychwstaniu jadł miód i rybę, by przekonać uczniów, że jest żywym człowiekiem, nie zjawą. Chleb, ser i sól, barwione jajka, skromne pokarmy codzienne wchodzą jako aktorzy na scenę, gdzie rozgrywa się kulminacyjny punkt wielkiego Bożego cyklu. Bóg udziela nieraz rzeczom nierozumnym mocy przyczyniania się do ludzkiego zbawienia. Dlatego wszystko jest godne szacunku. I ten okruch chleba, co nie powinien spaść na ziemię, i sól, i jajko, którym domownicy będą się dzielić nazajutrz, życząc sobie wzajemnie pomyślności" (s. 47n).


Niedziela Wielkanocna – Rezurekcja


Wcześnie rano odbywa się uroczyste nabożeństwo z procesją na pamiątkę zmartwychwstania Jezusa o świcie. Rano rozbrzmiewają dźwięki dzwonów i radosne pieśni, bo to święto radości. Chrystus napełnia serca ciepłem, miłością, radością, usuwa smutek, daje nadzieje.

Jan Lechoń w wierszu "Wielkanoc" wspomina:

Droga, którą w święto szli ludzie ze śpiewką,

Idzie sobie Pan Jezus, wpółnagi i bosy

Z wielkanocną w przebitej dłoni chorągiewką.

Naprzeciw idzie chłopka. Ma kosy złociste (…)

Upada na kolana i krzyknęła: Chryste!

A Chrystus się pochylił nad klęczącym ciałem (…)

I rzeknie: Powiedz ludziom, niech więcej nie płaczą.


Wielkanoc to czas, w którym można napełnić się spokojem, radością, nadzieją i tymi uczuciami podzielić się z bliźnimi, a nade wszystko z Bogiem.

Ks. Jan Twardowski niech zakończy powyższe myśli:

Tyle procesji z dzwonami –

tyle już alleluja –

a moja świętość dziurawa

na ćwiartce włoska się buja.

(…) I wiem , gdy łzę swoją trzymam

jak złoty kamyk z procy –

zrozumie mnie mały Baranek

z najcichszej Wielkiej Nocy.


Blask świecy paschalnej (paschału) "uwalnia wszystkich wierzących w Chrystusa na całej ziemi od zepsucia pogańskiego życia i od mroku grzechów, do łaski przywraca i gromadzi w społeczności świętych" (Exultet). Blask świecy paschalnej rozjaśnia oblicza i serca, otwiera na Boga i bliźniego. "Stara tradycja, zachowana dotąd w wielu okolicach, nakazuje witać w tym dniu każdego napotkanego słowami: Chrystus zmartwychwstał! Zmartwychwstał prawdziwie – odpowiada pozdrowiony i wymieniają pocałunek. I choćbyś spotkał śmiertelnego wroga, przeciw któremu zapieka się w tobie nienawiść, musisz tego dnia odpuścić, darować, zapomnieć, bo ani tych słów wypowiedzieć, ani pocałunku dać nie wolno fałszywie, chowając urazę w sercu" - przekonuje Zofia Kossak (Rok polski, s. 49).

Życzmy więc sobie zmartwychwstania prawdziwego w nas samych, w naszych rodzinach i wspólnotach, prośmy też o ten dar dla świata całego!

Krystyna


Literatura:
Zwycięzca śmierci. Teksty liturgiczne i komentarze na Wielki Tydzień i Oktawę Wielkanocną, Opole 1984.
Kossak Z., Rok polski. Obyczaj i wiara, Warszawa 1997.
Kożuszek E., Tradycje wielkanocne w poezji polskiej, "Niedziela" 15/2004 [Edycja Lubelska].
Pozostałe tematy
Aktualności

Życzenia - Wielkanoc 2024

Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, a oświecona jasnością Króla wieków, poczuj, że wolna jesteś od mroku, co świat okrywa! (Exultet)

Z okazji świąt Zmartwychwstania Pańskiego życzymy nadziei, by jej blask oświecał każdy dzień; miłości, by wypełniała wszelki mrok serca oraz wiary w pełne radości spotkanie Zmartwychwstałego Króla wieków. Redakcja ssb24.pl

więcej

Jak dobrze przeżyć W. Post?

WIELKI POST jest czasem walki duchowej i sztuki rozeznawania. Służą temu klasyczne formy pobożności: post, jałmużna, modlitwa..., droga krzyżowa, gorzkie żale, nawiedzanie kościołów stacyjnych, kazania pasyjne. Zapraszamy też do udziału w serii katechez o bałwochwalstwie; zob. katechezy.

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 13786463

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu