Wyszukiwarka:
Warto przeczytać

Jezus i bestie [2018]

2018-04-17

News
Tomasz Gałuszka OP, Jezus i bestie. Jak pokonać swoje wady? Wydawnictwo Esprit, Kraków 2018, ss. 109.


"Pewnego dnia odkryłem, nie bez zdumienia, że Jezus wyprowadzony przez Ducha na pustynię miał towarzystwo. Nie chodzi tylko o demony ,co trzykrotnie go kusiły. Okazuje się, że demon zjawił się u Jezusa z pokaźnym stadkiem swoich popleczników. A przebywał na pustyni czterdzieści dni, kuszony przez szatan, i był ze zwierzętami [...] (cum bestiis) (Mk 1,13). One krążyły, oglądały, czatowały, czekały i pilnowały wytrwale. Poznały i nauczyły się zapachu Chrystusa. Od tej pory każdy, kto Nim pachnie, w kim płynie Jego krew, musi liczyć się z tym, że nie będzie już nigdy sam. Trzeba o tym wiedzieć, bez lęku u przerażenia. Takie jest życie... duchowe" (Posłowie).

Książka o. Tomasza - dominikanina jest wprowadzeniem w świat życia wewnętrznego, wprowadzeniem w konfrontację z duchami, które zwodzą człowieka, wprowadzeniem w walkę z bestiami (cum bestis). Brzmi to intrygująco i przerażająco, ale może okazać się ciekawą przygodą intelektualną i duchową.

Dominikanin z Krakowa zapoznaje nas - od razu dodam w sposób lekki i nie pozbawiony ironii - z światem, którego współczesny człowiek unika jak "święconej wody" - w światem wewnętrznym (duchowym). Tam toczy się prawdziwa walka... duchowa. A oto imiona bestii: Obsequentia [uległość], Exclusia [wykluczenie], Hypocrisis [hipokryzja], Desperatio [rozpacz], Crudelitas [przemoc], Luxuria [nieczystość], Gula [obżarstwo], Superbia mala [pycha], Impervia [powstrzymywanie przed tajemnicą; prowadzenie na bezdroża], Garulitas [gadulstwo], Conquestio [narzekanie], Comparatio [porównywanie się], Inordinatio [bałagan] oraz jedno stworzenie Ego ipse [ja - skupiony na sobie] (por. Słownik bestii, s. 107-109). Tak więc trzynaście bestii o łacińskich imionach (czasem w wersji spolszczonej), przywołanych gdzieś z średniowiecznych traktatów św. Tomasz z Akwinu, św. Antonin, Hugo de Sancto Caro, Mikołaj Goran, Mistrz Eckhard czy bł. Henryk Suzo.

Autor współczesnego bestiarium dobrze się czuje w świecie swoich średniowiecznych współbraci zakonnych. Ufa im i cenni ich wiedzę. Wie, że ówcześni dominikanie nie bali się "dotykać" tajemnicy Boga i tajemnicy człowieka. Oni nie bali się mówić o relacji człowieka z Bogiem. Przekonywali, że "chrześcijaństwo to jest najpierw relacja, a później są to również obowiązki, które wynikają właśnie z miłości, ze świadomego przeżywania wiary" (s. 79n). Średniowieczni dominikanie byli ekspertami od procesów inkwizycyjnych, gdyż byli wszechstronnie wykształceni i przygotowani na konfrontację z bestiami - złymi duchami. Kościół wiedział kto może się tym zająć!

Po lekturze najnowszej adhortacji apostolskiej Franciszka o powołaniu do świętości w świecie współczesnym (Gaudete et exsultate), gdzie - ku zdumieniu, a może i przerażeniu wielu - papież odniósł się do walki duchowej człowieka z diabłem, lektura bestiariusza o. Gałuszki jest dobrym dopełnieniem. Papież pisze o walce duchowej z osobowym Złem w sposób oficjalny (ex cathedra), a dominikanin z Krakowa czyni to w sposób prosty i przystępny. Warto więc sięgnąć po oficjalne wskazania papieskie, ale i nie "ominąć" rad, podpowiedzi i sugestii dominikańskiego kaznodziei. Tym bardziej, że dzieli się doświadczeniami wziętym z świata współczesnego, np. ludzie oglądali przepiękny portal bazyliki w Krakowie, bo przecież nie mieli Internetu.

Franciszek w kontekście powołania do świętości pisze o walce i czujności: "Nie chodzi jedynie o walkę ze światem i mentalnością światową, które nas zwodzą, ogłupiają i sprawiają, że jesteśmy mierni, pozbawieni zaangażowania i radości. Nie ogranicza się też ona do walki z naszymi słabościami i skłonnościami (każdy ma własne: do lenistwa, pożądliwości, zazdrości, zawiści itp.). Jest to także ciągła walka z diabłem, który jest księciem zła". Ho, ho - dawno nie słyszeliśmy o diable w oficjalnych dokumentach Kościoła! Lecz Papież od razu dodaje: "Nasze zwycięstwo świętuje sam Jezus. Cieszył się On, gdy Jego uczniom udawało się czynić postępy w głoszeniu Ewangelii, przezwyciężając opór Złego, i radował się: <Wiedziałam szatana spadającego z nieba jak błyskawica> (Łk 10,18)" (GeE 159).

Myślę sobie, że sporo uciechy sprawiła (sprawia) również Panu Jezusowi działalność kaznodziejska o. Tomasza i jego książeczka o wymownym podtytule: Jak pokonać swoje wady? Tak, książka o. Gałuszki to zapis akademickich rekolekcji wielkopostnych, które wygłosił w 2016 r. w bazylice Świętej Trójcy w Krakowie oraz w okresie adwentu 2017 roku wiernym z polskiej wspólnoty w Martinez (Kalifornia). Wyznam szczerze, że chętnie wysłuchałbym takich rekolekcji. Może warto upowszechnić również oryginalny zapis dźwiękowy tego wydarzenia. Wyobrażam sobie emocje kaznodziei, retoryczne zabiegi oraz gdzieś w tle reakcje słuchaczy. Przekaz wzmacniają trafne komentarze do wybranych fragmentów Ewangelii oraz odniesienia do traktatów przywołanych wyżej wielkich teologów dominikańskich.

Ma rację Franciszek, kiedy przypomina: "Nie uznamy istnienia diabła, jeśli będziemy skupiali się na patrzeniu na życie jedynie przez pryzmat kryteriów empirycznych i bez perspektywy nadprzyrodzonej. To właśnie przekonanie, że owa zła moc jest pośród nas, pozwala nam zrozumieć, dlaczego czasami zło ma tak wielką siłę niszczenia (...) Nie myślmy więc, jakoby był to jakiś mit, wyobrażenie, symbol, postać czy pojęcie. To oszustwo, które prowadzi nas do osłabienia czujności, do braku troski o siebie i do bycia bardziej narażonym. On [szatan] nie musi nas opętać. Zatruwa nas nienawiścią, smutkiem, zazdrością, wadami. I tak, gdy ograniczymy obronę, on to wykorzystuje, aby zniszczyć nasze życie, rodziny i wspólnoty, bo <jak lew ryczący krąży szukając kogo pożreć. (1 P 5,8)" (GeE 160n). 

O. Tomasz z kolei dodaje coś bardzo istotnego: "(...) wszystkie bestie mają jedną cechę charakterystyczną, mianowicie, podobnie jak diabeł nie jest kreatywny, tak i owe bestie nie są w stanie nic stworzyć. Bestie, tak jak demon, mają jedynie imitować Boga i kłamać. A po zmartwychwstaniu Chrystusa diabeł może już tylko kłamać" (s. 11).

Chrystus zwyciężył śmierć, grzech i szatana. On jest zmartwychwstaniem i życiem. "Nie lękajcie się. Jam zwyciężył świat!" - przekonuje nas nasz Pan i Bóg (J 16,33). Stąd mamy ufność i nadzieję. On jest z nami, gdy pozwalamy się Jemu prowadzić, gdy z Jego pomocą podejmujemy walkę duchową z osobowym Kłamcą i Kusicielem. "W średniowieczu doskonale wiedzieli o tym, że diabeł jest mistrzem kłamstwa, ponieważ jest czystym umysłem, i inteligencją przewyższa każdego z nas z osobna i wszystkich razem wziętych. Wie on zatem także, w jaki sposób podejść człowieka" (s. 11). Nie jesteśmy jednak sami.

W walce duchowej potrzebujemy dobrych przewodnikach. Warto więc powierzyć się kierownictwu o. Tomasza, dyrektora Dominikańskiego Instytutu Historycznego, Instytutu Historii Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, sekretarza Międzynarodowej Komisji ds. Studiów nad Chrześcijaństwem, specjalizującego się w historii inkwizycji, papiestwa i teologii średniowiecznej oraz zaangażowanego duszpasterza akademickiego. Jego rady, czasem pełne humoru uwagi i sugestie to dobre podpowiedzi na zasadnicze pytania: Jak wygrać ze złem w życiu? Jak pokonać swoje wady? Nie zlekceważmy np. genialnej myśli: "Życie duchowe jest życiem normalnym, życie bez Boga jest życiem nienormalnym. O tym warto pamiętać"!

ks. Jan Kochel
Pozostałe tematy
Aktualności

Jak dobrze przeżyć W. Post?

WIELKI POST jest czasem walki duchowej i sztuki rozeznawania. Służą temu klasyczne formy pobożności: post, jałmużna, modlitwa..., droga krzyżowa, gorzkie żale, nawiedzanie kościołów stacyjnych, kazania pasyjne. Zapraszamy też do udziału w serii katechez o bałwochwalstwie; zob. katechezy.

więcej

Uzdrawiająca siła cnót

Na Wielki Post warto sięgnąć po nowy przekład książki kard. Martiniego. Jego medytacje dotyczą uzdrawiającej siły cnót boskich i moralnych, będących "niczym urządzenia nawigacyjne i sterowe, które pozwalają nam bezpiecznie płynąć przez wzburzony ocean życia"; zob. Warto

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 13555399

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu