Komentarz do Drugiej Księgi Machabejskiej [2018]
2018-04-23
Łukasz Laskowski, Druga Księga Machabejska (NKB ST XIV/2), Edycja św. Pawła, Częstochowa 2018, ss. 639.
Kolejny tom Nowego Komentarz Biblijnego Edycji św. Pawła poświęcony jest
Drugiej Księdze Machabejskiej, która nie cieszy się zbytnią
popularnością nie tylko w prywatnej lekturze wiernych, lecz nawet w
liturgii Kościoła. Autorem nowego przekładu i komentarza jest kapłan
archidiecezji częstochowskiej – ks. dr Łukasz Laskowski, biblista i
filolog klasyczny. Hagiograf (redaktor) 2 Mach kończy swój tekst wyznaniem:
"A jeśli dobrze, zgrabnie pod względem kompozycji [został ułożony, tego]
i ja sam chciałem; jeśli zaś niezgrabnie i przeciętnie, [tylko] to było
dla mnie osiągnięcie. Podobnie jak picie samego wina..., wino z wodą
zmieszane smaczne i z radością przyjemność wywołuje, tak i to , co
dotyczy przygotowania tekstu sprawia przyjemność uszom słuchających
kompozycji" (15,38n). W tym porównaniu pracy nad tekstem do picia wina z wodą ukryta jest głęboka metafora posługi tłumaczy, egzegetów i teologów biblijnych - współczesnych "sług i świadków Słowa" (Łk 1,2).
Benedykt XVI w adhortacji Verbum Domini sporo miejsca poświęcił hermeneutyce Pisma Świętego w Kościele (VD 29-49). Przypomniał, że Kościół jest właściwym miejscem hermeneutyki Biblii i "duszą świętej teologii". Rozwojowi badań biblijnych zagraża niebezpieczeństwo dualizmu i hermeneutyki zsekularyzowanej, stąd konieczna jest wiara i rozum w podejściu (interpretacji) Pisma Świętego, wznoszenie się ponad "literę" (VD 38), by odkryć sensu dosłowny i duchowy, wewnętrzną jedności, właściwą relację między Starym i Nowym Testamentem. Papież zachęca również do dialogu między pasterzami, teologami i egzegetami: "Tego rodzaju współpraca pomoże wszystkim w lepszym wykonywaniu swej pracy dla dobra całego Kościoła. W istocie patrzenie z perspektywy pracy duszpasterskiej oznacza, również dla uczonych, podejście do świętego tekstu jako mającego charakter przesłania, z jakim Pan zwraca się do ludzi dla ich zbawienia. Dlatego, jak mówi Konsytuacja dogmatyczna Dei verbum, zaleca się, by egzegeci katoliccy i inni uprawiający świętą teologię nie szczędzili wspólnych wysiłków, aby pod opieką świętego Urzędu Nauczycielskiego i przy zastosowaniu odpowiednich pomocy, w ten sposób zgłębiać Pismo Boga i wyjaśniać, żeby jak najliczniejsi głosiciele Bożego słowa mogli z pożytkiem podawać wiernym pokarm Bożych Pism dla oświecenia umysłu, umocnienia woli i rozpalenia serc miłością Boga (por. KO 23; VD 45).
Cała seria Nowych Komentarzy Biblijnych próbuje realizować soborowy postulat i wołanie ojców synodalnych, ale ks. Łukasz bardzo umiejętnie wydobywa kerygamtyczne przesłanie tekstu na dziś. Nie unika tzw. "mrocznych" kard Biblii i trudności redakcyjnych zawartych w 2 Mach. Kompetentnie ukazuje bogactwo świata hellenistycznego, w który wpisane jest opowiadanie o Judzie Machabeuszu i jego braciach. Wierna, fachowa i odpowiedzialna interpretacja i aktualizacja tekstu może rzeczywiście pomóc "wszystkim w lepszym wykonywaniu swej pracy dla dobra całego Kościoła". Trudny i mało znany tekst 2 Mach jest tu bowiem ciekawie i konsekwentnie objaśniany współczesnemu czytelnikowi. Warto pozwolić się poprowadzić dobremu przewodnikowi, by jak w drodze do Emaus "otworzyły się oczy" i "rozpaliło się" serce, by na wzór Pierwszego Egzegety "wyjaśnił [im], co odnosiło się do Niego [Jezusa] we wszystkich Pismach" (por. Łk 24,27).
Gorąco polecam najnowszy tom NKB jeszcze z jednego powodu. A jest nim piękny przekład z języka oryginalnego, w którym wyczuwa się kompetentne przygotowanie filologa klasycznego i biblisty. W pracy ks. Laskowskiego można dostrzec umiłowanie słowa pisanego oraz wierność zasadzie osobistej więzi ze świętymi Pismami, aby "Biblia nie była słowem z przeszłości, lecz słowem żywym i aktualnym" (VD 5).
ks. Jan Kochel
Od wydawcy
Druga
Księga Machabejska nie cieszy się zbytnią popularnością nawet w
liturgii Kościoła. Zasłużone słowa uznania należą się więc autorowi
prezentowanej pozycji – ks. Łukaszowi Laskowskiemu, w którego obszarze
badań naukowych leży ta właśnie księga. Pochylając się nad problemem jej
powstania, wypełnił on bowiem pewną lukę na tym polu, szczególnie
jeśli chodzi o rodzimą literaturę. Jak się bowiem okazuje, księga ta
niesłusznie nie wzbudzała do tej pory zbyt dużego zainteresowania
polskich egzegetów. Choć książki z serii Nowy Komentarz Biblijny
przeznaczone są dla teologów i biblistów, inspirację mogą znaleźć tu
wszyscy zainteresowani pogłębianiem wiedzy biblijnej. Chcący znać
kontekst powstania poszczególnych ksiąg, tło historyczne, realia
polityczne etc. A w konsekwencji wiedzieć, co i dlaczego jest do nas
kierowane. Komentarz autorstwa ks. Laskowskiego, zachęcający do
wnikliwego przeczytania Drugiej Księgi Machabejskiej, z pewnością
rozjaśni niewiedzę w tym właśnie zakresie.
zob.
Inne komentarze