Wyszukiwarka:
Warto przeczytać

Wprowadzenie do antropologii pedagogicznej [2018]

2018-06-01

News
Jan Kochel, Wprowadzenie do antropologii pedagogicznej. W kręgu pedagogiki katolickiej (Seria: Człowiek - Rodzina - Społeczeństwo, 29), Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO, Opole 2018, ss. 160.

Nasz projekt inicjuje serię opracowań RW WT UO w ramach Instytutu Nauk o Rodzinie pod wspólnym tytułem W kręgu pedagogiki katolickiej, której finalnym efektem będzie przedstawienie zarysu koncepcji pedagogiki katolickiej otwartej na transcendencję i uniwersalne wartości ludzkie.

„Punktem wyjścia antropologii pedagogicznej jest rozumienie pedagogiki jako nauki antropologicznej, łączącej w swojej problematyce zagadnienia zarówno z obszaru antropologii biologicznej, kulturowej, jak i filozoficznej. Najogólniej antropologia pedagogiczna uważana jest za dziedzinę badań o charakterze filozoficzno-teoretycznym, wchodzącą w skład pedagogiki ogólnej. Jej przedmiotem badań jest człowiek rozumiany jako istota zdolna do bycia wychowywanym i tegoż wychowania potrzebującym” – wyjaśnia Krystyna Ablewicz.

W niniejszej publikacji, idąc za tak rozumianym przedmiotem badawczym, czyli człowiekiem ujmowanym integralnie jako istoty psycho-fizyczno-duchową, proponujemy wprowadzenie do antropologii pedagogicznej z punktu widzenia pedagogiki katolickiej. Podtytuł: W kręgu pedagogii katolickiej jest zapowiedzią serii publikacji, które pragną jasno określić swoje źródła, cele i zadania – katolicką tożsamość. Przy czym katolickość (gr. katholikós – „powszechny”) pojmowana jest tu nie tyle konfesyjnie (wyznaniowo), co w znaczeniu powszechności, obejmującej i jednoczącej wszystkich ludzi (KDK 1217). Przymiotnik „katolicki” wskazuje na charakter uniwersalny i integralny oddziaływania pedagogicznego na człowieka. Nauka katolicka w tym względzie posiada wszystkie środki potrzebne do zbawienia, co też jest przecież ostatecznym celem prawdziwego wychowania (DWCH 1). Pedagogika katolicka, kierując się „zdrową nauką” (2 Tm 4,3; Tt 1,9; 2,1), spełnia misję głoszenia Dobrej Nowiny zwróconą do wszystkich (do ogółu): „Idźcie na cały świat, głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu” – zlecił Jezus Nauczyciel (Mk 16,15).

„Pedagogika katolicka, której początków (jako pedagogiki nieposiadającej odrębności naukowej) można poszukiwać niedługo po rozwinięciu działalności przez Kościół, należy do najstarszych i najszerszych inicjatyw pedagogicznych w nowożytnej Europie” – podkreśla Janina Kostkiewicz. Wielu pedagogów nie chce tego dostrzec i celowo to kontestuje. Pedagogika katolicka ma zaś wszelkie znamiona samodzielnej dyscypliny naukowej (humanistycznej). Stąd trzeba zweryfikować niektóre rodzime opracowania na temat „pedagogiki kultury” czy „pedagogiki religijnej (religii)”.

Z punktu widzenia wielu systemów religijnych „wychowanie jest pomocą udzielaną człowiekowi w realizacji jego człowieczeństwa, w nadaniu życiu człowieka ostatecznego sensu rozumianego na ogół jako zjednoczenie człowieka z Bogiem poprzez praktykowanie miłości bliźniego”. Religia przenika całe życie człowieka i każde jego działanie może być uświęcone. Wychowanie religijne ma więc stanowić pomoc w stawaniu się człowiekiem, a dojrzałość religijna stymulować ogólny jego rozwój i prowadzić do dojrzałości na pozostałych płaszczyznach. Religia wnosi w proces wychowania koncepcję człowieka (antropologia religijna), eksponuje godność osoby i jej wartość, pomaga osiągnąć ogólną wizję świata i kształtuje światopogląd wychowanka; umożliwia odkrywanie wartości transcendentnych, nadaje ostateczny porządek przekazywanemu systemowi wartości, jest źródłem sensu życia, ukierunkowuje moralnie (uzasadnia normy moralne i zobowiązuje do ich realizacji), dynamizuje i motywuje działanie, inspiruje postawy prospołeczne, kształtuje odpowiedzialność, pobudza twórcze zaangażowanie w kulturę, wspiera wychowanka w nabywaniu umiejętności wyjaśniania swojej egzystencji w świetle treści religijnych, a także inspiruje wychowawcę do ustalania treści, celów i kierunku oddziaływań wychowawczych. Pedagogika katolicka jest więc drogą prowadzącą do kształcenia otwartego dla wszystkich i rozwijanego w kręgu uniwersalnych wartości ludzkich. Pedagogika taka ma służyć wzrastaniu w prawdzie i miłości, służyć wychowaniu w prawdzie oświetlonej wiarą.

Wprowadzenie do antropologii pedagogicznej wdraża stopniowo poprzez ukazanie fundamentów antropologii: natury i godności człowieka jako imago Dei i capax Dei, przez zwrócenie uwagi na zagrożenia (błędy) antropologiczne do obrony biblijnej prawdy na temat człowieka. W tym spośród wielu ujęć antropologicznych wybieramy spojrzenie personalistyczne Karola Wojtyły – św. Jana Pawła II, wyodrębniając antropologię pedagogiczną w procesie wychowania w wierze (rozdział I). Następnie będziemy omawiać poszczególne etapy rozwoju człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci oraz oddziaływanie wychowawcze na procesy rozwojowe (rozdział II). W kolejnym rozdziale zajmiemy się człowiekiem, który potrzebuje wychowania i podlega procesom wychowania – „człowiek wychowujący siebie”: od wychowania do samowychowania; a także podstawowe elementy procesu samowychowania oraz kształtowanie właściwego charakteru człowieka (rozdział III). Wreszcie na zakończenie wybierzemy cztery koncepcje pedagogiczne pozostające w służbie człowieka – „człowiek wychowujący innych”: personalizm chrześcijański w pedagogice, pedagogikę towarzyszenia w integralnym rozwoju człowieka, pedagogię Nowego Człowieka Franciszka Blachnickiego oraz pedagogikę personalno-egzystencjalną w ujęciu Janusza Tarnowskiego (rozdział IV).

Każdy z rozdziałów uzupełniony zostanie o teksty źródłowe, wybraną literaturę oraz repertorium, które mogą służyć do pogłębienia omawianych zagadnień w ramach ćwiczeń w małych grupach lub indywidualnej pracy samowychowawczej.

JK


Spis treści:

Wprowadzenie

I. Człowiek wychowywany – fundamenty

1. Natura i godność - człowiek jako imago Dei i capax Dei

2. Zagrożenia (błędy) antropologiczne

3. Obrona biblijnej prawdy na temat człowieka

4. Antropologia św. Jana Pawła II

5. Antropologia pedagogiczna

II. Człowiek wychowywany – etapy rozwoju

1. Początek życia

2. Dzieciństwo

3. Czas wzrastania – młodość

4. Miara wielkości – dojrzałość

5. Godny koniec życia

III. Człowiek wychowujący siebie

1. Od wychowania do samowychowania

2. Podstawowe elementy procesu samowychowania

3. Kształtowanie właściwego charakteru człowieka

IV. Człowiek wychowujący innych

1. Personalizm chrześcijański w pedagogice

2. Pedagogika towarzyszenia w integralnym rozwoju człowieka

3. Pedagogia Nowego Człowieka Franciszka Blachnickiego

4. Pedagogika personalno-egzystencjalna w ujęciu Janusza Tarnowskiego

Zakończenie

Bibliografia

Summary

Indeks osobowy


Książkę można kupić w internetowym Sklepie Redakcji Wydawnictw WTUO
Pozostałe tematy
Aktualności

Jak dobrze przeżyć W. Post?

WIELKI POST jest czasem walki duchowej i sztuki rozeznawania. Służą temu klasyczne formy pobożności: post, jałmużna, modlitwa..., droga krzyżowa, gorzkie żale, nawiedzanie kościołów stacyjnych, kazania pasyjne. Zapraszamy też do udziału w serii katechez o bałwochwalstwie; zob. katechezy.

więcej

Uzdrawiająca siła cnót

Na Wielki Post warto sięgnąć po nowy przekład książki kard. Martiniego. Jego medytacje dotyczą uzdrawiającej siły cnót boskich i moralnych, będących "niczym urządzenia nawigacyjne i sterowe, które pozwalają nam bezpiecznie płynąć przez wzburzony ocean życia"; zob. Warto

więcej
zobacz wszystkie

Liczba wizyt: 13556714

Tweety na temat @Ssb24pl Menu
Menu