J 10,25-37

Powstał jakiś uczony w Prawie i wystawiając Jezusa na próbę, zapytał: „Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne?”. Jezus mu odpowiedział: „Co jest napisane w Prawie? Jak czytasz?”. On rzekł: „Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą, całą swoją mocą i całym swoim umysłem; a swego bliźniego jak siebie samego”. Jezus rzekł do niego: „Dobrześ odpowiedział. To czyń, a będziesz żył”. Lecz on, chcąc się usprawiedliwić, zapytał Jezusa: „A kto jest moim bliźnim?”. Jezus, nawiązując do tego, rzekł: „Pewien człowiek schodził z Jerozolimy do Jerycha i wpadł w ręce zbójców. Ci nie tylko go obdarli, lecz jeszcze rany mu zadali i zostawiwszy na pół umarłego, odeszli. Przypadkiem przechodził tą drogą pewien kapłan; zobaczył go i minął. Tak samo lewita, gdy przyszedł na to miejsce i zobaczył go, minął. Pewien zaś Samarytanin, będąc w podróży, przechodził również obok niego. Gdy go zobaczył, wzruszył się głęboko: podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem; potem wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i pielęgnował go. Następnego zaś dnia wyjął dwa denary, dał gospodarzowi i rzekł: »Miej o nim staranie, a jeśli co więcej wydasz, ja oddam tobie, gdy będę wracał«. Któryż z tych trzech okazał się, według twego zdania, bliźnim tego, który wpadł w ręce zbójców?”. On odpowiedział: „Ten, który mu okazał miłosierdzie”. Jezus mu rzekł: „Idź, i ty czyń podobnie”.

Aby dobrze zrozumieć Chrystusowe przesłanie zamknięte w Bożym Słowie, trzeba głębiej odczytać realia owej przypowieści. Z pewnością droga z Jerozolimy do Jerycha była zawsze niebezpieczna. Dlaczego? Bo wracali nią ludzie z Miasta świętego. Może złoczyńców przyciągała chęć pozyskania kosztowności, pamiątek.

W przypowieści jest mowa o dwóch osobach, które minęły na pół umarłego już człowieka. Był to lewita i kapłan. Obaj byli w służbie świątyni, a więc zmierzali do Jerozolimy. Kapłan z pewnością obawiał się dotknięcia tego człowieka. Gdyby choć trochę się go dotknął już byłby nieczysty i idąc do świątyni nie mógł by sprawować obrzędów, które na niego w danym dniu przypadały. Podobnie i lewita. Troska o służbę, o czystość była dla nich ważniejsza od współczucia dla opuszczonego człowieka.

Tym bardziej staje się wymowna postawa Samarytanina. Odsuwa wszystko inne, co miał zaplanowane na dalszy plan. Zapomina o swoich zamiarach. Poświęca mu czas, pieniądze, może coś straci, dzień, kilka dni, ale popatrzmy jak wiele jednak zyska, zostaje nazwany bliźnim. Samarytanie byli bowiem uważani przez Izraelitów za odstępców od wiary. Izraelici czuli do nich niechęć a nawet wrogość. Ci nie byli im dłużni. Odpłacali im nienawiścią. Nawet nie przyjmowali ich kiedy ci, np. z Galilei wędrowali do Jerozolimy, tak jak Pan Jezus wędrował z Maryją i Józefem. Izraelici musieli omijać tereny niegościnnych samarytan.

Tymczasem właśnie dla ukazania istoty owej przypowieści Pan Jezus jako wzór wybiera ich wroga – Samarytanina, aby podkreślić, że dla niego nie ma znaczenia pochodzenie, ale że wszyscy jesteśmy nawzajem bliźnimi.

Dlatego wobec takiego przesłania pozostaje aktualnym pytanie: Jak naśladować dobrego Samarytanina?

Przesłanie przypowieści zdaje się być oczywiste. Trzeba poświęcić się pomocy wobec biednych, pozostawionych bez opieki, dotkniętych nędzą, cierpieniem, dla chorych w sensie choroby fizycznej i nędzy moralnej. W każdej społeczności stale ktoś potrzebuje pomocy i to niezależnie od poziomu życia społeczeństwa. Niezależnie od czasów Chrystusowe wezwanie nic nie straciło ze swej aktualności. Błogosławiony papież Jan Paweł II mówił o konieczności posiadania „wyobraźni miłosierdzia”, która powinna cechować każdego chrześcijanina.

Słuchając słów bardzo sugestywnej przypowieści o miłosiernym Samarytaninie, chyba bardzo byśmy nie chcieli, aby ktoś w nas dostrzegł jedną z dwóch osób, o których jest mowa w dzisiejszej przypowieści, a które obojętnie przeszły drogą obok potrzebującego człowieka. Raczej chcemy, by dostrzeżono w nas kogoś podobnego do miłosiernego Samarytanina.

Musimy mieć jednak świadomość, że tej przypowieści nie wypowiedział Pan Jezus tylko wobec uczonego w prawie, o którym słyszeliśmy w dzisiejszej Ewangelii, ale dziś opowiada ją na nowo nam wszystkim, którzy wczytujemy się w jej słowa. Dziś każdy z nas jest tym człowiekiem z którym Jezus rozmawia i każdemu z nas pragnie coś ważnego w tej przypowieści powiedzieć.

My dziś powinniśmy nieustannie pytać Jezusa, jak ów uczony w prawie: „Nauczycielu, co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne?”

A Jezus wciąż zwraca nam uwagę na przykazanie miłości. My znamy to przykazanie, ale nieraz zachowujemy się tak, jakbyśmy go nie traktowali na serio i do końca. Zapominając o przykazaniu miłości zapominamy ostatecznie o perspektywie nieba.

Być bliźnim dla drugiego, to zaszczyt służby Chrystusowi. Miłosierdzie czynione przez nas ma być wyrazem naszej wiary, spojrzeniem w przyszłość. Ma być świadectwem naszego życiowego wyboru Boga. Jeśli nie ma życia wiecznego, jeśli nie ma odpowiedzialności wobec żywego Boga, to ostatecznie obojętne jak się zachowamy na drodze wiodącej do Jerycha. Wszystko szybko będzie zapomniane. Nikt mnie o to nie będzie pytał ani przed nikim nie będę musiał zdawać sprawy. Ale Jezus Chrystus w rozmowie z uczonym potwierdza, że jest życie wieczne, że będziemy rozliczni z miłości, że nic nie pozostanie bez Bożej odpłaty, że jesteśmy już dziś odpowiedzialni za życie po śmierci. Odpowiedzialność przed Bogiem nie jest czymś nie związanym ze sprawami tego świata, jak się nam nieraz może wydawać.

Nasze pytania o życie wieczne: „co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne”, prowadzą nas wprost do codziennego życia. Musimy zatem starać się być odpowiedzialnymi za naszą codzienną drogę, żeby stała się dla nas drogą wiodącą ku życiu wiecznemu. Dzieje się tak tylko wtedy, jeśli na tej drodze nie spieszymy się, gnani troską jedynie o siebie i własne plany, ale kiedy potrafimy się zatrzymać i pomagamy tym, którzy leżą na skraju drogi i potrzebują pomocy. A oni żyją obok nas, niemal na wyciągnięcie naszej ręki.

Miłosierdzie to nie tylko kwestia pieniędzy, choć jest to równie ważna sprawa. Miłosierdzie to czyn, to ofiara, to modlitwa.

W podejmowanych dziełach miłosierdzia mówi się, że dziś łatwiej jest zdobyć pomoc materialną niż znaleźć chętnych do pełnienia innej formy miłosierdzia. A więc łatwiej przychodzi prosić o ofiary na rzecz powodzian, ofiar trzęsienia ziemi. Wtedy okazujemy się nad wyraz ofiarni. Tymczasem trudno jest znaleźć osoby do opieki nad trwale chorymi, przyjąć dar przyjaźnie chorej osoby, stale być przy niej, na bieżąco się nią interesować, odwiedzać, wyręczyć kogoś z opiekunów. Taka forma miłosierdzia wiąże na dłużej, na miesiące, na lata. Każde stale o tej osobie pamiętać. Tak bardzo pragniemy być wolni, nie związani. Czy masz dzieło miłosierdzia, które może cię usprawiedliwić w oczach Boga? Czy potrafisz się zaangażować w parafialnym zespole „Caritas”?