Księga Psalmów. Nowy Przekład Dynamiczny [2012]
2013-03-15
Księga Psalmów. Nowy Przekład Dynamiczny (Prymasowska Seria Biblijna, 36), tł. z hebrajskiego Anna Horodecka, Jurij Gołowanow wraz z Zespołem Redakcyjnym, Vocatio, Warszawa 2012
[Wersja książkowa i Aubiobook mp3]. Czyta Andrzej Seweryn. Nagranie, kompozycja, aranżacja i wykonanie tła muzycznego: Rafał Gorączkowski
W historii egzegezy dokonano już wiele przekładów najbardziej poetyckiej i modlitewnej Księgi Pisma Świętego - Księgi Psalmów. Właściwe ciągle szuka się "złotego środka", by dotrzeć do "pełnego jej sensu" (wyrazowego i duchowego). Tutaj chyba najbardziej sprawdzają się słowa Papieskiej Komisji Biblijnej - powtórzone w Verbum Domini - że, "tekst biblijny może właściwie zrozumieć tylko ten, kto sam przeżył to, o czym mówi tekst" (IBK II, A, 2; VD 30). W takiej mierze uwydatnia się życie duchowe, modlitewne i znajomość hermeneutyki biblijnej tłumacza. Istotny jest również odbiór współczesnego czytelnika. Jak on reaguje na przekład? Czy pomaga mu on w modlitwie czy przeszkadza? Czy chętnie po niego sięga czy też szuka innego tłumaczenia? Czasem "w miarę jak umacnia się życie Duchem Świętym czytelnika tekstów natchnionych, pogłębia się też zrozumienie rzeczywistości, o której mówią te teksty" - wyjaśnia dokument Papieskiej Komisji Biblijnej.
Dziś coraz częściej ludzie świeccy, członkowie grup, ruchów i stowarzyszeń religijnych - zachęceni przez piękne katechezy nt. Psalmów dwóch papieży Jana Pawła II i Benedykta - chętnie modlą się indywidualnie lub we wspólnocie Liturgią Godzin.
Cieszy zatem, że pojawiają się śmiałe przekłady nie tylko duchownych specjalistów od egzegezy czy poetów - literatów, ale również dobrze przygotowanych językowo ludzi świeckich, których głębia autentycznego doświadczenia duchowego i eklezjalnego sprzyja lepszemu zrozumieniu słowa Bożego. Nowy przekład Księgi Psalmów dokonany przez Zespół Redakcyjny pod kierunkiem Anny Horeckiej i Jurija Gołowanow jest wymownym tego przykładem. Jest to przekład i adaptacja dynamiczna z języka oryginalnego (hebrajskiego). Ks. prof. Waldemar Chrostowski wyjaśnia, że dynamiczny przekład "(...) wychodzi naprzeciw
zapotrzebowaniu na tekst ksiąg świętych podany w sposób możliwie
najbardziej zrozumiały dla współczesnych odbiorców. Dzięki zastosowaniu
metody tłumaczenia używającej dynamicznych równoważników znaczeniowych
to, co powszednie, nabiera tu cech świętowania, dzięki czemu duch
modlitwy może przeniknąć wszystkie dziedziny życia" (Rec.; por. także M. Majewski, Jak przekłady zmieniają sens Biblii. O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii, UPJP II 2012). Przewodniczący Stowarzyszenia Biblistów Polskich liczy, że
nowy przekład odegra ważną rolę w procesie "nowej ewangelizacji".
Wielką zaletą nowego przekładu i adaptacji dynamicznej jest troska o komunikatywny język, unikający "archaizmów" oraz nie
tylko naturalny i poprawny, ale także poetycki czy wręcz muzyczny styl. Inny recenzent zauważa, że "Psalmy w tym
tłumaczeniu jeszcze bardziej ukazują swoją żywotność i uniwersalny
charakter. Docierają do współczesnego czytelnika, dając mu nie tylko
poczucie stałości, mocy, zaufania czy opieki, ale także: wierności
oryginałowi, staranności, piękna języka, jasności i użyteczności.
Przyjęcie podejścia komunikacyjnego prowadzi do przekładu popularnego,
przeznaczonego dla przeciętnego czytelnika, w przeciwieństwie do
przekładów specjalistycznych - dosłownych, które czasami brzmią
niezrozumiale i wymagają przypisów i objaśnień (dr Maria Kantor).
Nowy Przekład ukazuje się również w dynamicznej formie, czyli w wersji książkowej i audiobooka mp3. Testy czytane przez wybitnego aktora Andrzeja Seweryna otrzymują nie tylko artystyczną wartość, ale pomagają słuchaczowi wyczuć się w piękno i bogactwo metafor biblijnych. Wszystko ubogaca profesjonale nagranie, kompozycja i aranżacja tła muzycznego Rafała Gorączkowskiego. Wielu młodych czytelników przyciąga i mobilizuje do lektury właśnie taka "wzbogacona" wersja multimedialna, nawet bardziej ambitnych tekstów.
W naszej "szkole Słowa Bożego" od jakiegoś czasu proponujemy również dynamiczną formę adaptacji medytacyjnej i modlitewnej lektury Psalmów. Naszemu projektowi nadaliśmy tytuł "Psalmy re-aktywne", tzn. ponownie aktywne, ponownie dostępne i przystępne. W tym wypadku również inicjatorem adaptacji (nie tłumaczenia) jest osoba świecka - ojciec rodziny, informatyk, zaangażowany w życie swojej parafii. Niewątpliwie i tutaj przydałaby się wersja dźwiękowa (mp3).
Trzeba życzyć wszystkim osobom świadomym życia z wiary, by modlitewna lektura Psalmów pomogła im w nowy sposób pojąć znane stwierdzenie św. Grzegorza Wielkiego: "Słowa Boże wzrastają z tym, kto je czyta". W ten sposób lektura i słuchanie słowa Bożego wprowadzają w żywą wspólnotę Kościoła.
ks. Jan Kochel
Przykład tłumaczenia dostępny w wersji pdf na stronie Wydawnictwa Vocatio zob:
http://pl.scribd.com/doc/119263570/1/Psalm-143
Psalm 23
Modlitwa w obliczu śmierci
1 Psalm Dawida.
PAN jest mym pasterzem − niczego mi nie braknie.
2 On da mi spocząć na łąkach zielonych,
powiedzie mnie do źródeł swego odpocznienia1,
3 gdzie dusza moja będzie odnowiona.
Ze względu na swą wierność On mnie poprowadzi
niezawodną drogą swej sprawiedliwości.
4 A kiedy już wkroczę w mrok doliny śmierci,
zła się nie ulęknę, bo Ty przy mnie staniesz!
Będziesz mi oparciem oraz przewodnikiem2.
5 Ty ucztę dla mnie każesz przygotować,
na oczach mych wrogów olejkiem namaścisz
i kielich mi wręczysz, aby mnie nasycić.
6 Twa dobroć i łaska będą przy mnie blisko,
gdyż w Twoim domu, PANIE, zamieszkam na wieki.
____________
1 Por. Hbr 4, 1.
2 Dosł. „Twoja laska (oparcie) i kij pasterski (przewodnictwo) są mi pocieszeniem”.