Królowa bez zmazy pierworodnej poczęta (Regina sine labe originali concepta)

2018-09-08

Sobór trydencki nie podjął się jeszcze rozstrzygnięcia kwestii ze względu na sprzeciw teologów tomistycznych. Dopiero papież Pius IX (8 XII 1854), w oparciu o naukę Dunsa Szkota, ogłosił dogmat Niepokalanego Poczęcia: „Najświętsza Maryja Dziewica od pierwszej chwili swego poczęcia, przez łaskę i szczególny przywilej Boga wszechmogącego, na mocy przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego, została zachowana czysta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego”. Ten sam papież kazał też umieścić w Litanii loretańskiej inwokację Regina sine labe originali concepta ora pro nobis. Łacińskie słowo labes oznaczało pierwotnie „skazę” cielesną, która uniemożliwiała złożenie ofiary ze zwierzęcia na ołtarzu. Także przepisy Starego Testamentu zwracały uwagę na to, aby zwierzęta składane w ofierze Bogu były wolne od najmniejszej skazy na ciele. Taki też winien być baranek paschalny, spożywany na pamiątkę wyjścia Izraela z Egiptu (Wj 12,5).

Z czasem słowo to, przejęte z języka rytuałów, zaczęło oznaczać doskonałość moralną: „Szczęśliwi, których droga nieskalana, którzy postępują zgodnie z Prawem PANA” (Ps 119,1). W Pieśni nad pieśniami (5,2) Bóg – Oblubieniec zwraca się do swej umiłowanej synagogi Izraela z podobnym wezwaniem: „Otwórz mi, moja siostro, moja przyjaciółko, moja nieskalana!” W chrześcijańskiej wykładni tej Pieśni jest to wołanie Chrystusa do Kościoła, aby był święty i niepokalany (por. Ef 5,27). Wołanie to znajduje najpełniejszą realizację w osobie Niepokalanej Dziewicy Maryi. Ona jest pierwowzorem idealnej wspólnoty czasów ostatecznych. Nic dziwnego, że ojcowie Kościoła, opiewając tajemnicę Maryi, tak często odwołują się do obrazów biblijnych.

Jak zawsze, tak i przy tym wezwaniu możemy jego treść maryjną połączyć z eklezjalną, dotyczącą Kościoła zbawionych. Końcowa wizja Apokalipsy św. Jana ukazuje Kościół przemieniony, czekający na spotkanie z Panem. „I zobaczyłem, że z nieba od Boga zstępuje Miasto Święte, nowe Jeruzalem, gotowe jak oblubienica, która wystroiła się dla swojego męża” (Ap 21,2). Z dalszej treści widzenia wynika, że chodzi o odnowioną wspólnotę wiary, dawny i nowy Izrael, połączony wspólną cechą: wolny od wszelkiej zmazy, stanowi on niepokalany początek odnowionej społeczności zbawionych. „Szczęśliwi, którzy piorą swe szaty, aby mieć prawo spożywać z drzewa życia i wejść przez bramy do miasta” (Ap 22,14).