Bóg upomina i poprawia

2019-03-27

Prz 3,1-12 (BT)

Synu mój, nie zapominaj mego pouczenia,

twe serce niech strzeże nakazów.

Bo wiele dni i lat życia

i pełnię ci szczęścia przyniosą.

Niech miłość i wierność cię nie opuszczą,

przymocuj je do szyi,

na tablicy serca je wypisz,

a znajdziesz uznanie i łaskę

w oczach Boga i ludzi.

Z całego serca Panu zaufaj,

nie polegaj na swoim rozsądku.

Poznaj Go na każdej swej drodze,

a On ścieżki wyrówna.

Nie bądź mądry we własnych oczach,

Pana się bój, zła unikaj.

To ciału zapewni zdrowie,

a odświeżenie twym kościom.

Czcij Pana [darami] twego mienia

i pierwocinami całego dochodu,

a twoje spichlerze napełnią się zbożem

i z tłoczni moszcz się przeleje.

Karceniem Pana nie gardź, synu,

nie odrzucaj ze wstrętem strofowań.

Pan bowiem karci, kogo miłuje,

jak ojciec syna, którego lubi.

Bóg jest nieskończenie dobry i wszystkie Jego dzieła są dobre (por. Rdz 1,31). Nikogo jednak nie omija doświadczenie cierpienia i zła. Skąd pochodzi zło i grzech? Św. Augustyn wyznał: „Zmagałem się z zagadnieniem pochodzenia zła. I nie znajdowałem rozwiązania” (por. Wyznania, VII, 7, 11). Jego poszukiwanie zakończyło się dopiero wraz z nawróceniem, kiedy uznał swój grzech i zwrócił się w stronę Boga żywego (KKK 385).

Pedagogia nawrócenia często powraca na kartach Pisma Świętego, gdyż tam Bóg Wychowawca podpowiada jak przejść tę drogę, jak odwrócić się od zła i powrócić do Niego. W pierwszym Przymierzu stopniowo wyjaśniał ludowi tajemnicę grzechu i pozostawił obietnice wyzwolenia (por. Rdz 3,15; Iz 7,14n). W księgach dydaktycznych i mądrościowych konsekwentnie przypominał: Synu mój, nie zapominaj mego pouczenia, twe serce niech strzeże nakazów (Prz 3,1; por. Pwt 8,1; 30,16). Księgi mądrościowe wielokrotnie będą wzywać do wychowania karcącego („strofującego”; por. 2 Sm 7,14; Tb 13,5; Hi 5,17; 22,4; Ps 6,2; 38,2; Prz 13,1; 29,17; Mdr 1,3; 11,9; 12,22; Syr 18,33; 43,17; Łk 23,40), które nie jest przyjemne, ale najczęściej konieczne i czynione „z miłości” (por. Prz 3,12; Hbr 12,7; Ap 3,19). Chociaż lud Starego Testamentu poznał bolesną sytuację człowieka, opowiedzianą w Księdze Rodzaju, przypominaną w Prawie i u Proroków, nie mógł jednak zrozumieć ostatecznego znaczenia tej historii, ponieważ w pełni ukazuje się ona tylko w świetle Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa (por. Rz 5,12-21). Katechizm Kościoła Katolickiego poucza, że „«tajemnica bezbożności» (2 Tes 2,7) wyjaśnia się tylko w «tajemnicy pobożności» (1 Tm 3,16)” (KKK 385), a „nauka o grzechu pierworodnym jest w pewnym sensie «odwróconą stroną» Dobrej Nowiny, że Jezus jest Zbawicielem wszystkich ludzi, że wszyscy potrzebują zbawienia i że zbawienie jest ofiarowane wszystkim dzięki Chrystusowi” (KKK 389).

W pedagogii nawrócenia konieczna jest zatem konfrontacja człowieka z prawdą o sobie, z jego osobistym grzechem oraz drogą pokutną, prowadzącą ku Bożemu Miłosierdziu i nawróceniu. Poznanie prawdy o sobie to początek drogi (rachunek sumienia), który winien objąć każdą dziedzinę życia człowieka. To też pierwszy i nieodzowny krok w stronę Boga. Uznanie (poczucie) grzechu i doświadczenie żalu to przełomowe momenty drogi pokutnej (Łk 15,18n). W końcu przebaczenie grzechów i doświadczenie miłosierdzia jest objawieniem (spotkanie) „[Boga], bogatego w miłosierdzie” (Ef 2,4; por. Łk 15,20-24), które zapoczątkowuje proces nawrócenia, trwającego nieustannie aż do osiągnięcia jedności wiary i poznania Syna Bożego, doskonałego człowieczeństwa, miary wielkości według pełni Chrystusa (Ef 4,13).

Wychowanie pokutne musi opierać się na nauczaniu biblijnym, „odnoszącym się do konieczności odbudowania przymierza z Bogiem w Chrystusie Odkupicielu i Sprawcy pojednania” oraz „pojednania z bratem, nawet za cenę opóźnienia w złożeniu daru” (Mt 5,23n; por. RP 26).

Pamiętając o tym, że «tajemnica bezbożności» wyjaśnia się tylko w świetle «tajemnicy pobożności», warto zapytać:

Boże Ojcze, Ty przywracasz nam życie, gdy „umieramy z powodu [swoich] występków i grzechów”, które popełniliśmy, naśladując słowa, gesty lub czyny tego świata oraz władcy mocy tego świata – „ducha, który obecnie działa w synach buntu” (szatana). Przebacz nam, że „ulegaliśmy żądzom naszego ciała, poddając się zachciankom ciała i myśli”. Naszą «wewnętrzną ranę» uleczyć możesz tylko Ty, „[Boże], bogaty w miłosierdzie, dzięki swej wielkiej miłości, którą obdarzyłeś nas, umarłych z powodu występków, [i] przywróciłeś nas do życia z Chrystusem”. Który żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.

„Droga pokutna” może rozpocząć się od wybranego fragmentu Pisma Świętego, np. psalmu, w którym człowiek odnajduje siebie, ponieważ mowa w nim o podobnym doświadczeniu duchowym, jakie obecnie przeżywa (np. Ps 32, 51 czy 102). Można też wybrać bliską sobie postać biblijną, która wyraża coś z własnego, aktualnie przeżywanego doświadczenia pokutnego (np. Dawid czy Zacheusz).

ks. Jan Kochel

____________________________________________________

BÓG UPOMINA I POPRAWIA

Poproś, by dziecko opowiedziało, co widzi na obrazku.

Zmieniło się miejsce pobytu Nauczyciela z Dreptusiem. Płyną na łodzi.

Można wyjaśnić dziecku, że Kościół bywa nazywany „łodzią piotrową”, ze względu na zawód rybaka, jaki wykonywał pierwszy papież.

• Co ma w ręku Dreptuś? (rozerwany sznur, na którym zwisa kotwica)
• Do czego służy kotwica? (Do utrzymania statku w bezpiecznej odległości od brzegu).
• Jakie niebezpieczeństwa grożą statkowi, który nie ma kotwicy? (wiatr może go wypchnąć na pełne morze – będzie za daleko, albo roztrzaskać o skały – będzie za blisko)

• Jaka pogoda panuje na morzu? (jest spokojne i fale są łagodne).

Nie wiemy dlaczego sznur jest zerwany, ale nie ma wątpliwości, ze taki być nie może, bo kotwica byłaby bezużyteczna.

Mądry Rodzic i Wychowawca przewiduje sytuacje trudne w życiu i uczy podopiecznego jak się do nich przygotować. Poprawia także zaistniałe błędy i braki (zerwany sznur). Takim błędem może być u dziecka brak systematyczności i niechęć do nauki. Kłótnie z rodzeństwem i brak porozumienia. Lekceważenie modlitwy. Skupianie się na wirtualnych kontaktach, a zaniedbywanie rozmów z domownikami.